بررسی سامانه های مدیریت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه های علوم پزشکی ایران و چند کشور پیشرفته

هسته مرکزی هر سیستم یادگیری مبتنی بر وب، وجود یک سامانه نرم افزاری آنلاین است که سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی نامیده می شود. وجود چنین سامانه ای در هر دانشگاه حداقل شرط لازم برای به کارگیری و توسعه روش های یادگیری مبتنی بر وب است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی فراوانی به کارگیری سامانه های مدیریت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه های علوم پزشکی ایران و مقایسه آن با دانشگاه های کشورهای پیشرفته بود.
مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر به شکل مقطعی و در سال 1393 انجام گرفت. جمعیت مورد مطالعه شامل دانشگاه های علوم پزشکی ایران (به شکل سرشماری و در مجموع 52 دانشگاه) و دانشگاه های چهار کشور پیشرفته انگلیسی زبان شامل آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان بود. در بخش کشورهای پیشرفته، 58 دانشگاه به صورت تصادفی از میان 580 دانشگاه شناخته شده تر در کشورهای ذکر شده انتخاب گردید. اطلاعات به صورت توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از 52 دانشگاه علوم پزشکی ایران، 33 دانشگاه (5/ 63 درصد) فاقد هر گونه سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی برای به کارگیری در دوره های آموزشی منجر به مدرک تحصیلی بودند. از میان 19 دانشگاه (5/ 36 درصد) دارای سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی، 11 دانشگاه سامانه Moodle، 3 دانشگاه سامانه طراحی شده در شرکت های داخلی، 4 دانشگاه سامانه ATuter و 1 دانشگاه سامانه Decebo داشتند. در 16 دانشگاه علوم پزشکی ایران از سامانه های کد باز و در 3 دانشگاه از سامانه های تجاری استفاده شده بود. در بخش دانشگاه های کشورهای پیشرفته، تمام 58 دانشگاه (100 درصد) مورد بررسی واجد سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی برای دوره های منجر به مدرک بودند. از این میان، 30 دانشگاه دارای سامانه Blackboard، 13 دانشگاه دارای سامانه Moodle، 8 دانشگاه دارای سامانه Canvas، 1 دانشگاه دارای سامانه Desire2learn و 1 دانشگاه دارای سامانه Sakai بودند. 2 دانشگاه در مرحله تبدیل سامانه خود قرار داشتند و 3 دانشگاه نیز از سیستم MOOC برخوردار بودند.
دانشگاه های علوم پزشکی ایران از نظر میزان برخورداری از سامانه های مدیریت یادگیری الکترونیکی فاصله قابل توجهی با دانشگاه های کشورهای پیشرفته انگلیسی زبان دارند. مدیران آموزشی و فن آوری اطلاعات در دانشگاه های ایران باید نسبت به پر کردن این فاصله به ویژه در دانشگاه های سطح یک اقدامات جدی مبذول دارند.