تغییرات فصلی میزان، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی (Mentha spicata) کشت شده در منطقه شوشتر

نعنا دشتی (Mentha spicata) یکی از مهم ترین گیاهان دارویی خانواده نعناست که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی- بهداشتی و داروسازی دارد. در تحقیق حاضر، تغییرات وزن تر گیاه و وزن خشک برگ، میزان، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی کشت شده در منطقه شوشتر در طول دوازده ماه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار زمان برداشت و سه تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد که زمان برداشت گیاه اثر معناداری بر وزن تر گیاه و خشک برگ، و میزان و عملکرد اسانس دارد. بیشترین وزن تر (7/ 1868 گرم در مترمربع) و وزن خشک برگ (3/ 253 گرم در مترمربع) به ترتیب در ماه های تیر و خرداد ثبت شد. همچنین، بیشترین میزان (82/ 3 درصد) و عملکرد اسانس (83/ 8 گرم در مترمربع) در ماه تیر مشاهده شد. کارون، لیمونن، کارن، آلفاپینن، میرسن، بتابوربونن، سیس دی هیدروکارون، دی هیدروکاروئول، دی هیدروکارویل استات، پولگون و ترانس کاریوفیلن اجزای اصلی اسانس بودند. بیشترین (9/ 67 درصد) و کمترین (45/ 22 درصد) مقدار کارون به ترتیب در ماه های تیر و دی و بیشترین (14/ 21 درصد) و کمترین (02/ 4 درصد) مقدار لیمونن به ترتیب در ماه های مرداد و آذر ثبت شد. حداکثر مقدار کارن (81/ 5 درصد) در ماه دی به دست آمد. مقدار ترکیبات سیس دی هیدروکارون، دی هیدروکاروئول و دی هیدروکارویل استات طی ماه های زمستان افزایش یافت. نتایج نشان داد که نعنا دشتی کشت شده در شوشتر، پنج مرحله (چین) قابل برداشت است ولی بهترین زمان برداشت تیر است.