بررسی ورود آب شور دریای خزر به آبخوان دشت قائم شهر

دشت قائم شهر با توجه به شرایط اقلیمی، زمین شناسی، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی، عوامل انسانی و مجاورت با دریای خزر، با مشکل هجوم و نفوذ آب شور مواجه است. این دشت با موقعیت جغرافیایی ′35- 52 تا ′23-° 53 طول شرقی و ′44- 35 تا ′47- 36 عرض شمالی در شمال شرقی ایران در استان مازندران واقع شده است. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات ژئوفیزیک، آنالیز شیمیایی و زمین شناسی، نمودارها و نقشه های مرتبط با نفوذ آب شور ترسیم شده است. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد در 40 سال گذشته، برداشت های بی رویه، خشکسالی های ممتد و روش های آبیاری نامناسب، باعث افت شدید سطح ایستابی و به دنبال آن نفوذ آب شور دریا به داخل آبخوان شده است. از طرف دیگر در طول دوران های زمین شناسی، دریای خزر پیشروی و پسروی های متعددی داشته و طی آن مقادیری از آب دریا در رسوبات به جای مانده و از طرف رسوبات رویی پوشانده و در قسمت های مختلف دشت آبخوان های شور فسیلی را تشکیل داده است. آب این آبخوان ها به دلیل کاهش فشار ستون آب شیرین و احتمالا از طریق افشانی و تعویض یونی در بخش های میانی دشت وارد آبخوان شیرین شده و باعث شور شدن آبخوان می شوند. در این راستا لازم است میزان آب برداشتی، کنترل و نحوه آبیاری با توجه به نوع کشت تنظیم گردد. انتخاب روش مناسب تغذیه مصنوعی در مجاورت ارتفاعات با در نظر گرفتن وضعیت سطح ایستایی در محدوده تخلیه ضروری است. زیرا آبخوان دشت قائم شهر در وضعیت کنونی در حالت بحرانی است و با ادامه این روند در آینده نه چندان دور با توجه به رشد جمعیت، افزایش زمین های زیر کشت و خشکسالی های ممتد به طور کامل از بین خواهد رفت.