بررسی تاثیر چهار داروی کتامین، پتیدین، الفنتانیل و سوفنتانیل در پیش گیری از بروز لرز بعد از اعمال جراحی تحت بیهوشی عمومی و مقایسه ی آن با گروه شاهد

لرز، عارضه ی شایع بعد از بیهوشی است و می تواند موجب بروز مشکلات عدیده ای برای بیماران گردد. شیوع لرز پس از بیهوشی 5 تا 65 درصد است و بیماران آن را یکی از علل مهم ناراحتی پس از عمل گزارش می کنند. لرز می تواند پیامدهای نامطلوبی مثل افزایش مصرف اکسیژن بدن و افزایش برون ده قلبی نیز ایجاد کند. پتیدین یک داروی موثر در درمان لرز است اما در برخی بیماران، دارای ممنوعیت مصرف می باشد. در این مطالعه سعی کردیم تا با مقایسه ی اثر دارویی پتیدین با کتامین، الفنتانیل و سوفنتانیل مورد مصرف در حین بیهوشی در درمان لرز بعد از بیهوشی، جایگزین مناسبی برای پتیدین در مواقعی که مصرف آن ممنوع است، پیدا کنیم.
در این کارآزمایی بالینی دو سوکور، 160 بیمار 20 تا 65 ساله ی کاندیدای اعمال جراحی مختلف با استفاده از نرم افزار کامپیوتری Random Allocation در پنج گروه مساوی مورد مطالعه قرار گرفتند. بیماران در این 5 گروه، پتیدین، کتامین، الفنتانیل، سوفنتانیل و دارونما 30 دقیقه قبل از پایان جراحی دریافت کردند. متغیرهای مربوط به خصوصیات و اطلاعات عمل جراحی و بیهوشی بیماران نیز ثبت گردید. دمای مرکزی بدن بیماران نیز در مرحله قبل از عمل حین عمل و در اتاق ریکاوری اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون Crossly و شدت لرز پس از عمل به روش تقسیم بندی لرز اندازه گیری شد. آنالیز واریانس با تکرار مشاهدات و آزمون همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شد.
پنج گروه مورد مطالعه از نظر سن، جنس، قد، وزن و وضعیت فیزیکی بر اساس طبقه بندی (ASA (American Society of Anesthesiologists تفاوت معنی داری نداشتند. بروز لرز در ریکاوری در 18 نفر از بیماران مشاهده گردید که شامل 2 نفر از گروه کتامین، 2 نفر از گروه پتیدین، 4 نفر از گروه الفنتانیل، 3 نفر از گروه سوفنتانیل و 7 نفر از گروه دارونما بود؛ طبق آزمون دقیق Fisher، تفاوت معنی داری بین 5 گروه مشاهده نشد (34/ 0 = P).
با توجه به نتایج به دست آمده، می توان در موارد ممنوعیت مصرف پتیدین، از مسکن های مخدر کوتاه اثر همچون الفنتانیل و سوفنتانیل و یا داروهای هوشبری، مانند کتامین، جهت درمان لرز پس از بیهوشی عمومی استفاده کرد ولی بالطبع، تاثیر آن ها همانند پتیدین نخواهد بود.