تعیین تنوع ژنتیکی قارچ Fusarium verticillioides جدا شده از ذرت با استفاده از گروه های سازگار رویشی

در سال زراعی 1385 از مزارع ذرت شهرستان های اندیمشک، دزفول، شوش، شوشتر، ملاثانی و ویس واقع در استان خوزستان نمونه برداری بعمل آمد. جمعا 135 جدایه Fusarium verticillioides از ریشه، طوقه، ساقه، گل آذین نر و بلال گیاه ذرت با استفاده از محیط کشت نش و اسنایدر (Nash & Snyder) جداسازی گردید. تعداد 75 جدایه بطور تصادفی از بین جدایه های مذکور انتخاب و از نظر سازگاری رویشی مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از 2 محیط کشت حاوی 3 درصد کلرات پتاسیم شامل محیط سیب زمینی- دکستروز-آگار (Potato dextrose agar-chlorate=PDAC) و چاپک Czapeck dox agar-chlorate=CDAC)) و نیز محیط کشت های حاوی 5 درصد کلرات پتاسیم شامل محیط حداقل (MMC =Minimal medium-chlorate) و PDAC، 668 جهش یافته نیت به دست آمد. جهش یافتگان نیت بر اساس شکل پرگنه روی محیط پایه حاوی یکی از منابع ازت شامل نیترات سدیم، نیتریت سدیم، هیپوزانتین و تارتارات آمونیوم گروه بندی شدند. تمام جهش یافتگان نیت بر اساس استفاده از منابع ازت در سه کلاس فنوتیپی) nit166/42%)، nit3 (64/23%)و NitM (7/33%) قرار گرفتند. آزمون مکمل سازی بین جهش یافتگان نیت روی محیط کشت حداقل (MM)، به عمل آمد. بدین وسیله تعداد گروه های سازگار رویشی در هر منطقه و بین مناطق مشخص شد. در مجموع 34 گروه سازگار رویشی در بین جمعیت قارچ مشخص شد که از این تعداد، 6 گروه به جدایه های اندیمشک، 6 گروه به جدایه های دزفول، 8 گروه به جدایه های شوش، 7 گروه به جدایه های شوشتر و7 گروه به جدایه های ملاثانی تعلق داشتند. بزرگترین گروه دارای 7 عضو بود و همچنین 13 گروه تک عضوی وجود داشت. وجود گروه های سازگار رویشی تک عضوی فراوان نشان دهنده تنوع زیاد در اجتماعات قارچ در استان می باشد. از مجموع 34 گروه سازگار رویشی شناخته شده بین جدایه های این قارچ در مناطق مختلف جغرافیایی 10 گروه آن ها در بیش از یک منطقه وجود داشت و بقیه گروه های سازگار رویشی فقط در مناطق منشا وجود داشتند. به طور کلی نتایج این تحقیق مبین وجود تنوع ژنتیکی گسترده در اجتماعات قارچ مورد مطالعه در استان خوزستان می باشد.