تحلیل عوامل موثر بر پویش های ژئوپلیتیک قطر و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران

عوامل جغرافیایی و ژئوپلیتیک، از نظر تاریخی همواره نقش محرک و ترغیب کننده ای برای سیاست مداران، فرمان روایان و راهبردپردازان داشته است؛ کشورهای مختلف دنیا با بهره گیری از ظرفیت های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک خود، سعی در حفظ ثبات و ارتقاء جایگاه خود در مناسبات ژئوپلیتیک منطقه ای و جهانی دارند. اتخاذ چنین رویکردهایی در سیاست خارجی همواره موجب تقابل و تعارض کشورهای یک منطقه می شود، این بدین خاطر است که بازیگران منطقه ای ممکن است برداشت های متفاوتی از امنیت و منافع داشته باشند. در بین کشورهای منطقه ی خلیج فارس، قطر از جمله کشورهایی است که در جریان تحولات منطقه ای، کنش و پویش هایی ژئوپلیتیک داشته که فراتر از واقعیت های جغرافیای سیاسی این کشور است؛ چرا که در سنخ شناسی و سلسله مراتب کشورها و قدرت ها در ساختار هرم قدرت جهانی، این کشور در زمره ی قدرت های محلی جای می گیرد. حال آن که با وجود داشتن وسعت و جمعیت کم، قرارگرفتن در بین دو قدرت منطقه ای، پیشینه تاریخی اندک، درگیری و اختلاف سرزمینی با همسایگان، نظام سیاسی موروثی و فقدان عمق سرزمینی، توانسته است در سیاست خارجی، در سطوح منطقه ای و فرامنطقه ای کنش هایی فراتر از واقعیت های خود را به نمایش گذارد. این مقاله در پی فهم و تحلیل چرایی و چگونگی این کنش های فرامنطقه ای و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران است و در این راستا عوامل، راهبردها و اهداف این کشور را مورد واکاوی و بازنمایی قرار داده است. به نظر می رسد راهکارها و پویش های برخاسته از موقعیت ژئوپلیتیک این کشور از قبیل: توسل به دیپلماسی میانجی گری، استفاده از راهبردهای اقتصاد سیاسی بین المللی، در پیش گرفتن دیپلماسی رسانه ای، ورزشی، مذهبی، تنش زدایی با کشورهای همسایه و حل وفصل اختلافات سرزمینی و نیز میزبانی از کنفرانس های علمی و سیاسی از عوامل بسترساز گسترش نفوذ این کشور محسوب می گردند، چنین گسترش حوزه ی نفوذی از پتانسیل تهدیدآفرینی برای امنیت ملی ایران برخوردار است.