اپیدمیولوژی خسارات انسانی ناشی از جنگ شیمیایی عراق علیه ایران

تا کنون آمارهای مختلفی از تعداد قربانیان مبتلا به آسیب های شیمیایی در جنگ عراق علیه ایران گزارش شده است. هدف از این انجام این مطالعه بررسی وضعیت اپیدمیولوژیک مصدومان شیمیایی ایرانی است که در جنگ عراق علیه ایران بر اساس اطلاعات مستند موجود در سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران، دچار آسیب شده اند.
این مطالعه بصورت توصیفی انجام شد. مصدومان شیمیایی با یکی از کدهای مرتبط با مجروحیت های شیمیایی ثبت شده اند. این مجروحیت ها شامل مشکلات مزمن ناشی از تماس با عوامل شیمیایی از جمله مشکلات ریوی، چشمی و اطلاعات مربوط به مصدومان شیمیایی که در تماس با مواد شیمیایی بودند با ارجاع به پرونده های موجود در کمیسیون پزشکی بنیاد شهید و امور ایثارگران که تا پایان سال 1392 تشکیل شده بودند، استخراج شده و مورد آنالیز قرار گرفت.
بر اساس بانک اطلاعات جانبازان در بنیاد شهید و امور ایثارگران تا پایان سال 1392، 564108 جانباز در کشور ثبت شده اند که مصدومان شیمیایی ثبت شده با یکی از کدهای 54 گانه مرتبط با مجروحیت شیمیایی شامل 79335 نفر بودند (1/ 14 ٪). میانگین سنی ایشان در زمان انجام مطالعه 15/ 8 ± 1/50 سال بود و77895 نفر(98.2%) آنها مرد بودند. بیشترین مصدومان شیمیایی به ترتیب در استان های اصفهان 10.2%، کرمان 7.9% و خراسان رضوی 7.3 ساکن بودند. اکثر جانبازان 59% (320528 نفر) علایم خفیف شیمیایی را داشتند و فقط 5% (تعداد 3939) جانبازان از علایم شدید ریوی رنج می بردند.
با توجه به افزایش تعداد مصدومین شیمیایی در مطالعات اخیر، انتظار می رود تعداد زیادی از افراد نظامی یا غیر نظامی که در معرض عوامل شیمیایی قرار گرفته اند، علیرغم ابتلا به عوارض و بیماری های دیررس ناشی از مواجه با عوامل شیمیایی بویژه خردل گوگردی، هنوز مورد شناسایی قرار نگرفته و تعداد این قربانیان از این حد هم فراتر رود.