تحلیل آرایه های تزیینی در نقاشی های کتاب قابوس نامه

کتاب «قابوس نامه» به عنوان یکی از نسخه های برجسته در هنر اسلامی ایران، تصاویری را در بر می گیرد که پیرو متن کتاب تصویرگری شده اند و با وجود اینکه در ترکیب بندی های این تصاویر، ساده ترین فضاسازی مشاهده می شود، اما به واسطه ایجاد طرح و نقش هایی بدیع در بطن پارچه های لباس افراد و دیگر عناصر کاربردی، مجموعه ای سرشار از تزیین ایجاد شده است. نقش مایه های به کار رفته در این تصاویر، اگرچه از لحاظ نوع محدود بوده و گونه های زیادی را در بر نمی گیرد، با وجود این با نمایش ترکیب بندی های مفصل و آراستن تمامی عناصر تصویری، تنوع بی سابقه ای را ایجاد کرده اند که با توجه به سابقه دیرینه کاربردشان در طول دوره های هنری ایران می توان این اثر را نمونه بارزی از تداوم سنت های باستانی ایران، به ویژه دوره ساسانی به حساب آورد. همچنین با توجه به دوره تدوین اثر در سده یازدهم/ پنجم، خلاقیت بی بدیل هنرمندان اسلامی در نقش آفرینی عناصر تجریدی و قابلیتشان در زمینه های مختلف هنری را نیز نباید نادیده گرفت. بدین ترتیب، با توجه به اهمیت موضوع و اینکه تا کنون هیچ گونه تحقیقات درخور بیانی به شکل اختصاصی ارائه های تزیینی را در تصاویر این کتاب، ارزیابی نکرده است، مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی به دسته بندی، ریشه یابی و تحلیل دلایل کاربرد این گونه نقش مایه ها در کتاب قابوس نامه از منظر هنر تصویرگری می پردازد.


1. معرفی و دسته بندی کلی نقش مایه های تزیینی در کتاب قابوس نامه؛
2. ریشه یابی و تحلیل سوابق نقش مایه ها و تبیین اهمیت و جایگاه نقوش در طی دوره اسلامی ایران.


1. نقش مایه های به کار رفته در تصاویر کتاب قابوس نامه از چه نوعی هستند و هریک به چه نحوی به کار برده شده اند؟
2. اهمیت سوابق تاریخی نقوش و جایگاه آن در کتاب قابوس نامه در روند شکل گیری هنر اسلامی ایران چگونه تحلیل و ارزیابی می شود؟