برآورد ضریب کیفیت امواج کدا در منطقه مکران، جنوب شرق ایران

در منطقه جنوب شرق ایران و در ناحیه مکران، بر اثر حرکت صفحه عربی به سمت اوراسیا منطقه فرورانش شکل گرفته که در آن پوسته اقیانوسی به زیر پوسته قاره ای در حال فرورانش است. در این مطالعه و با استفاده از داده های ثبت شده در ایستگاه های نوارپهن پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در سال های 2005 تا 2011، اثرات حاصل از محیط بردامنه امواج منتشره از چشمه تا ایستگاه ها مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به وسعت ناحیه مورد مطالعه و تفاوت های تکتونیکی و ساختار زمین شناسی، منطقه به سه ناحیه جنوب شرقی ایران مرکز، جنوب شرقی زاگرس، و مکران تقسیم و برای هر ناحیه مشخصه های جذب برآورد شد. در این مطالعه، ضریب کیفیت در 12 پنجره زمانی 5 تا 60 ثانیه، با بازه های 5 ثانیه ای برای داده هایی با فاصله رومرکزی کمتر از 100 کیلومتر از روش تک پراکنش به عقب اکی در سه ناحیه مذکور برآورد گردید. رابطه بسامدی به دست آمده برای امواج کدا، برای جنوب شرقی زاگرس به صورت به ازای پنجره گذشت زمانی 5 ثانیه تا به ازای 60 ثانیه تغییر می کند. در ناحیه جنوب ایران مرکز، رابطه بسامدی امواج کدا به صورت به ازای پنجره گذشت زمانی 5 ثانیه تا به ازای 60 ثانیه تغییر می کند. برای منطقه مکران رابطه بسامدی امواج کدا از به ازای پنجره گذشت زمانی 5 ثانیه تا به ازای 60 ثانیه تغییر می کند. در تمامی روابط به دست آمده مقدار ضریب کیفیت برآورد شده کمتر از 200 می باشد که نشان دهنده آن است که ناحیه های مورد مطالعه علاوه بر اینکه از نظر زمین ساختی و لرزه خیزی کاملا فعال است، دارای کاهیدگی و ناهمگنی بالایی نیز می باشند. تغییرات عمقی برآورد شده نشان دهنده این است که در ناحیه شمالی مکران غربی و در عمق حدود 97 کیلومتری از لایه ای با ضریب کیفیت کمتر به لایه ای با ضریب کیفیت بیشتر وارد می شود. با توجه به مقطع زمین شناسی که برای مکران شرقی و غربی ارائه شده است، وجود پوسته اقیانوسی در عمق حدود 100 کیلومتری در ناحیه شمالی مکران غربی با مشاهده حال حاضر سازگاری خوبی نشان می دهد، زیرا پوسته اقیانوسی دارای سرعت بالاتر و در نتیجه جذب کمتر از پوسته قاره ای است. برای دو ناحیه جنوب شرقی زاگرس و جنوب ایران مرکزی مقادیر ضریب کیفیت در اعماق حدود 100 کیلومتر بر خلاف ناحیه مکران از لایه ای با ضریب کیفیت بیشتر به لایه ای با ضریب کیفیت کمتر وارد می شوند که حاکی از وجود یک زون کم سرعت در این اعماق است که با تحقیقات توموگرافی سرعتی انجام گرفته مطابقت خوبی نشان می دهد.