زمان پریشی در رمان «چراغ های آبی» حنا مینه

عنصر زمان یکی از عناصر اساسی در هر متن داستانی است که حوادث در طول آن پیشرفت می کنند و به وسیله آن مراحل مختلف داستان شناخته می شود. در رمان، اغلب حوادث از لحاظ زمانی یک سیر افقی را در پیش می گیرند و به صورت پی درپی می آیند، اما گاهی هم در عنصر زمان نوعی اختلال به وجود می آید که ژرار ژنت منتقد ساختارگرای فرانسوی آن را زمان پریشی (المفارقه الزمنیه) نامیده است که به دو شکل گذشته نگری (الاسترجاع) و آینده نگری (الاستباق) ظاهر می شود. در این پژوهش تلاش می شود با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، مقوله زمان پریشی به دو صورت گذشته نگری و آینده نگری در رمان چراغ های آبی(المصابیح الزرق) اثر حنا مینه بررسی شود. این بررسی نشان می دهد که نویسنده در آن به روش رمان های کلاسیک عمل کرده است و حوادث در آن، از سیری پیوسته و گاه شمارانه پیروی می کنند. اما در جای جای رمان، ناهماهنگی هایی به صورت زمان پریشی به دو شکل گذشته نگری و آینده نگری در روند زمان حوادث دیده می شود که آن دو را به دو صورت درونی و بیرونی به کار برده است. به کارگیری این تکنیک در رمان از یک طرف باعث گسترش فضای زمانی روایت شده و از طرف دیگر با ایجاد توقع و انتظار در خواننده، وی را به پیگیری ادامه داستان تشویق می کند.