ارزیابی واکنش برخی از ژنوتیپ های گندم بومی ایران در برابر نژاد جدید زنگ ساقه در مرحله گیاهچه ای

زنگ سیاه یا زنگ ساقه که توسط Puccinia graminis f.sp. tritici ایجاد می شود، یکی از بیماری های مهم قارچی می باشد که محصول گندم را مورد تهدید قرار می دهد. به منظور شناسایی منابع جدید مقاومت در برابر نژاد جدید بیمارگر زنگ ساقه (Ug99) تعدادی از ژنوتیپ های گندم بومی موجود در بانک ژن گیاهی ملی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور جدایه بیمارگر جمع آوری شده از دشت آزادگان در گلخانه روی گیاهچه هفت روزه رقم حساس بولانی خالص سازی و تکثیر شد. به منظور تعیین نژاد عامل بیماری از 45 رقم افتراقی (ایزوژنیک) دریافتی از ایکاردا استفاده گردید. نتایج آزمایش تعیین نژاد نشان داد که عامل بیماری در برابر ژن های Sr31، Sr36، Sr38 و Sr13 بیماریزا و در برابر ژن Sr24 غیر بیماریزا می باشد. در این بررسی 62 ژنوتیپ گندم بومی ایران، در مرحله گیاهچه ای و در شرایط گلخانه از نظر مقاومت در برابر جدایه مورد بررسی ارزیابی شدند. گیاهچه های هفت روزه ژنوتیپ های مورد بررسی با استفاده از سوسپانسیون اسپور در مرحله یک برگی مایه زنی شدند. چهارده روز پس از مایه زنی تیپ آلودگی بر اساس روش استاکمن و همکاران تعیین شد. بر اساس تیپ آلودگی ژنوتیپ ها به سه گروه حساس، نسبتا مقاوم و مقاوم تفکیک شدند. 39 ژنوتیپ در گروه مقاوم و نسبتا مقاوم قرار گرفتند. مطالعات تکمیلی جهت شناسایی ژن های مقاومت در ژنوتیپ های مقاوم با استفاده از نشانگرهای مولکولی در حال انجام می باشد.