کلاسه بندی اثر آلودگی بیولوژیکی شانه دار (Mnemiopsis leidyi) در زیستگاه سواحل جنوبی دریای خزر طی سالهای 1375 تا 1389

در سال های اخیر اکوسیستم دریای خزر تحت تاثیر گروه های مختلف گونه های مهاجم به خصوص شانه دار قرار گرفته است. بنابراین، در این مطالعه ارزیابی آثار شانه دار مهاجم در زیستگاه با بررسی تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای فیزیکی- شیمیایی در دریای خزر انجام شد. دگرگونی و تغییرات زیستگاه ها دارای گستره بدون اثر (H0) تا آثار شدید (H4) در محیط موجودات کفزی و پلاژیک است. تغییر زیستگاه از شواهد فرایند تهاجم است، اما دیرتر اتفاق می افتد. در این تحقیق از داده ها و اطلاعات موجود طی سال های 1375 تا 1389 در خصوص شاخص های فیزیکوشیمیایی (در اینجا به منزله ویژگی زیستگاهی بیان می شود) استفاده شده است. این سال ها به دو گروه زمانی قبل از معرفی شانه دار (1375- 1379) و بعد از ورود شانه دار (1380- 1389) به دریای خزر مربوط می شوند که به سه دوره اول (1375- 1379)، دوم (1380- 1385) و سوم (1387- 1389) به منزله دوره های ارزیابی تقسیم شده است. اطلاعات پروژه های انجام شده به وسیله پژوهشکده اکولوژی دریای خزر در اکوسیستم دریای خزر و مقالات استخراج شده به منزله داده های اولیه در تحقیق حاضر استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که حتی در زمان حضور و شکوفایی شانه دار در سال 1381 اثر در زیستگاه (ساختار فیزیکوشیمیایی آب و رسوبات) در کلاس H0 قرار گرفت، زیرا آثار در زیستگاه و اکوسیستم از شواهد فرایند تهاجم در مرحله بعدی اند که دیرتر اتفاق می افتند. آثار شانه دار در زیستگاه به مرور زمان بیشتر می شوند و به مراحل H2 و H3 و در نهایت در سال 1385 به رتبه H4 می رسند، چنانکه در این دوره زیستگاه ماهیان پلاژیک از جمله کیلکای آنچوی و چشم درشت به شدت تخریب شده بود. در مرحله سازگاری (1387- 1389) با توجه به اینکه تراکم شانه دار روند کاهشی داشته اثر در زیستگاه از H3 تا H2 تغییر کرده است.