گروه بهداشت و تغذیه دام طیور، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران

مرغان تخم گذار مسن نسبت به کمبود کلسیم و فسفر به علت کاهش قدرت جذبی روده و کاهش سرعت جذب کلسیم و فسفر نسبت به مرغان جوان حساس ترند.
در طرح فاکتوریل 2×2، تاثیر جیره های با دو سطح فسفر در دسترس و به همراه آنزیم فیتاز بر عملکرد تخمگذاری، کیفیت تخم مرغ و خصوصیات درشت نی مرغان تخم گذار در اواخر دوره دوم تخمگذاری مطالعه شد.
این آزمایش دارای چهار تیمار بیست مرغ تخم گذار نژاد W36 Hy-Line با سن 140 هفته بود. تیمارهای 1 و 2 جیره حاوی g/kg 3/5 فسفر در دسترس و تیمارهای 3 و 4 جیره حاوی g/kg 2/5 فسفر در دسترس بود. تیمارهای 2 و 4 به همراه جیره خود آنزیم فیتاز به مقدار 250 واحد آنزیمی به ازای هر کیلوگرم خوراک دریافت کردند. عملکرد تخم گذاری، وزن تخم مرغ، وزن و ضخامت پوسته اندازه گیری شده در آخرین روز آزمایش تمام پرندگان وزن شد. نمونه خون از ورید بالی جهت تعیین مقدار کلسیم و فسفر سرم تهیه شد. سپس، از هر تیمار ده پرنده کشته و استخوان درشت نی هر دو پا جدا، چربی گیری و وزن شد. به منظور اندازه گیری میزان خاکستر، کلسیم و فسفر، ضخامت کورتکس و میزان استحکام استخوان استفاده شد.
مرغانی که جیره حاوی g/kg 2/5 فسفر در دسترس دریافت کردند وزن گیری کمتر، فسفر سرمی پایین تر، ضخامت کورتکس درشت نی کمتر و استحکام کمتری در برابر شکست استخوان داشتند. در عین حال تخم مرغ شکسته بیشتری تولید کردند. فیتاز باعث بهبود وزن گیری، ضخامت پوسته تخم مرغ، افزایش فسفر سرم، وزن نسبی درشت نی و خاکستر درشت نی به وزن بدن، ضخامت کورتکس و استحکام استخوان در برابر شکست به خصوص در مرغانی که دارای جیره g/kg 2/5 فسفر در دسترس شد.
نتیجه گیری نهایی: آنزیم فیتاز باعث ارتقای کیفیت و استحکام استخوان در مرغان تخم گذار در اواخر دوره دوم تولید شد.