انسان در صحیفه سجادیه

صحیفه سجادیه از اندک آثار بازمانده سده نخست هجری است. با وجود آن که تا کنون مطالعات درون دینی متعددی درباره معارف مندرج در این اثر صورت گرفته است، کمتر کوششی می توان سراغ داد که از رویکردی توصیفی، چارچوب کلی اندیشه های مندرج در آن را بازنمایاند. چنین تلاشهایی از جهات مختلف ضروری است. از نگاهی تاریخی، بازشناسی اندیشه های مندرج در صحیفه سجادیه می تواند برای شناخت بهتر گفتمان سیاسی و فرهنگی حاکم در سده نخست هجری، خاصه عصر تابعین بسیار مفید باشد. گذشته از این، می توان از طریق مقایسه اندیشه های بازتابیده در متن صحیفه با هر آنچه درباره اندیشه های رایج در آن عصر می دانیم، دلایل و مستنداتی برای در تایید از اصالت صحیفه نیز بیابیم. در این مطالعه کوشش شده است نگرش بازتابیده به انسان در این اثر بازشناسی، و درک بازتابیده در آن از ماهیت، استعدادها، نقاط ضعف و ویژگی های دیگر کاویده انسان شود. چنین کوششی افزون بر آن که گامی برای حصول دستاوردهای پیش گفته است، می تواند به بازخوانی اندیشه اخلاقی مندرج در این اثر نیز یاری رساند.