بررسی تنوع ژنتیکی ارقام مختلف مختلف توتون (Nicotiana tabacum L.) تیپ شرقی با استفاده از روش های آماری چند متغیره

تنوع ژنتیکی اساس و پایه کار اصلاح نباتات بوده و بدون آن اصلاح ژنتیکی دایمی گیاهان امکان پذیر نمی باشد. این بررسی به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ارقام مختلف توتون تیپ شرقی به اجرا در آمد. در این بررسی تعداد 36 رقم موجود در بانک بذر مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش در قالب طرح لاتیس ساده 6×6 از نظر 19 صفت مورفولوژیکی و شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات اختلاف آماری معنی داری وجود داشت. بیشترین و کمترین مقدار ضرایب تغییرات ژنوتیپی به ترتیب مربوط به درصد قند و درصد نیکوتین و بیشترین و کمترین مقدار ضرایب تغییرات فنوتیپی به ترتیب مربوط به عملکرد برگ خشک و درصد ازت پروتیینی بود. صفات درصد خاکستر کل دارای بیشترین وراثت پذیری عمومی و درصد ازت پروتیینی و درصد فسفر دارای کمترین وراثت پذیری عمومی بودند. در تجزیه به عامل ها، 6 عامل اصلی و مستقل تحت عناوین عملکرد و صفات مرتبط با آن (عامل 1)، صفات ذایقه ای (عامل 2)، صفات وابسته به نیتروژن (عامل 3)، ارتفاع بوته (عامل 4)، تعداد برگ (عامل 5) و رسیدگی برگ توتون (عامل 6) بدست آمد که 80 درصد تنوع کل بین ارقام را توجیه نمود. با استفاده از تجزیه خوشه ایبه روش حداقل واریانس وارد، ژنوتیپ های مورد مطالعه در 7 گروه به ترتیب با 6، 5، 3، 8، 2، 4 و 8 ژنوتیپ، طبقه بندی گردید.