زمین شناسی، کانی شناسی و ژئوشیمی آنومالی فرومنگنز فرزنه، شرق مجموعه معدنی سنگان خواف

محدوده اکتشافی فرزنه از آنومالی های منتهاالیه شرقی مجموعه معدنی سنگان خواف است، که در جنوب شرق مشهد قرار دارد. زمین شناسی این منطقه شامل شیل، ماسه سنگ و واحدهای کربناته به سن ژوراسیک و توده های نفوذی ترشیری با ترکیب گرانیتی است. ورود سیالات گرمابی موجب تبلور دوباره سنگهای کربناتی و دگرسانی پروپیلیتیک در آنها و کانه زایی آهن و منگنز به شکل توده ای، استراتاباند و به صورت دیرزاد شده است که رخداد کانی سازی از الگوی تکتونیک منطقه پیروی می کند.
کانی سازی در منطقه اکتشافی فرزنه محدود به اکسید های آهن و منگنز شامل گوتیت، هماتیت، پیرولوسیت، پسیلوملان و به میزان کمتر کریپتوملان است. انجام آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) نیز کانی زایی فرومنگنز و رخداد اکسیدهای آهن و منگنز را تایید می کند. نتایج آنالیزهای ژئوشیمی (XRF و ICP-MS) نشان می دهد که تغییرات آهن از 5/43 تا 68 درصد، منگنز از 9/1 تا 8/4 درصد، مس از 20 تا 1063 گرم در تن و دامنه تغییرات برای آرسنیک از 20 تا 1269 پی پی ام است. نسبت Fe/Mn در نمونه های این منطقه از 15 تا 25 و نسبت LREE/HREE از 58/2 تا 78/13 در تغییر می باشد. غنی شدگی ملایمی از LREE و آنومالی مثبت Eu در داده های ژئوشیمی مشاهده می شود. براساس مقادیر اکسید های اصلی Fe، Mn و Siو همچنین عناصر فرعیCu، Ni، Co، Zn، Pb،، Mo، V، As کانی سازی محدوده اکتشافی فرزنه دارای منشا گرمابی است. مدل کانی سازی و رخداد آنومالی فرومنگنز فرزنه، هیچ ارتباط و شباهتی با کانی زایی اسکارن آهن در بخش اصلی مجموعه معادن سنگان ندارد و این آنومالی مرتبط با فعالیت سیالات گرمابی (کانی سازی سولفیدی شسته شده) که احتمالا جوانتر از کانی سازی اسکارن در منطقه هستند و از طریق زون گسلی به اعماق کمتر و سطح زمین راه پیدا کرده اند، می باشد.