روایت کوتاه تاریخی از مخاطرات کم آبی و قحطی های 150 سال اخیر کشور؛ گمانه زنی و پافشاری بر امکان سنجی گذار «سرزمین-ملت-دولت» ایران از ابربحران فرونشست آبخوان ها

پرسش کلیدی این نوشته این است که آیا ایران می تواند از پیچ تاریخی بسیار دشوار و خطرناکی که ناشی از ابربحران فرونشست آبخوان های کشور است گذار کند؟ در این نوشته کوشش می شود با لحاظ کردن عامل زمان، به واکاوی جنبه عینی تر و واقع بینانه تری داده شود و گریزگاه های اضطراری برای برون رفت از این بحران آشکار شود. تمرکز نوشته بر دو محور هست: یکم: هشدار پیرامون نگهداشت جامعه 24 میلیونی کشاورزان در سکونتگاه های روستایی و پیشگیری از ورشکستگی عمومی تولیدکنندگان کشاورزی و دوم: هشدار پیرامون اطمینان یافتن از تامین آب شهرهای بزرگ.
نتایج این واکاوی نشان می دهد که گذار از این بحران هم شدنی است و هم ناشدنی. پیامدهای گذار از این بحران، در هر دو وضعیت (ممکن و یا ناممکن) برشمرده شده است. امکان سنجی گذار کشور از بحران آب با گمانه زنی همراه هست و امکان پیش بینی دقیق تا حدودی فراهم نیست. دست کم به این دلیل که پیش بینی دقیق بارندگی و شرایط آب و هوایی امکان پذیر نیست و همین طور پیش بینی عوامل و متغیرهای اقتصادی و سیاست های دولت بر بهره برداری از منابع آب تا حدودی دشوار خواهد بود. پس، اکنون می توان گمانه زنی کرد نه پیش بینی حتمی.