اخلاق درپژوهش های کیفی: تحلیل مفهوم به روش تحولی راجرز

اخیرا گرایش محققین علوم بهداشتی به انجام تحقیقات کیفی افزایش یافته است. ماهیت مسائل اخلاقی در تحقیقات کیفی بسیار ظریف بوده و با سایر تحقیقات متفاوت می باشد. مطالعه حاضر با هدف روشن ساختن مفهوم اخلاق در پژوهش های کیفی، و شناخت بیشتر ویژگی ها و پیشایندها و پسایندهای آن انجام شده است.
این مطالعه با رویکرد تحلیل مفهوم تحولی راجرز انجام گرفته و متون منتشرشده مرتبط، بدون در نظرگرفتن محدوده زمانی مورد بررسی دقیق قرار گرفت. پس از انتخاب منابع داده ها، جمع آوری و تحلیل داده ها انجام شد و اطلاعات مربوط به ویژگی ها، پیشایندها و پسایندهای مفهوم و همچنین واژه های جایگزین و مرتبط خلاصه و کدبندی گردید.
پس از انجام تحلیل مفهوم، ویژگی های اخلاق در پژوهش های کیفی در دو دسته ویژگی های مشترک با سایر انواع پژوهش ها و ویژگی های اختصاصی پژوهش های کیفی طبقه بندی شدند. پیشایندها به صورت آگاهی و مهارت محقق، کدهای اخلاقی، گایدلاین های کمیته اخلاق، دقت مطالعه و رضایت آگاهانه شناسایی شدند. پسایندهای اخلاق در پژوهش های کیفی شامل افزایش استحکام تحقیق، درستی فرآیند تحقیق، حذف و کاهش تنگناهای اخلاقی در حین انجام تحقیقات، کاهش بارکاری کمیته های اخلاق، کنترل هزینه ها، و افزایش دقت و اعتبار تحقیقات کیفی بودند.
بر اساس یافته های این مطالعه، می توان تعریفی نظری برای مفهوم اخلاق در پژوهش های کیفی ارائه نمود. نتایج این مطالعه می تواند با واضح سازی مفهوم اخلاق در پژوهش های کیفی و با توجه به این که مفاهیم، بلوک های سازنده تئوری ها هستند، در توسعه مدل و تئوری در این زمینه به محققین کمک نماید.