شبیه سازی رقابت علف هرز یولاف وحشی (Avena ludoviciana L.) بر رشد و عملکرد گندم پاییزه (1-Triticum aestivum). تشریح و ارزیابی مد

مدل های شبیه سازی رشد ابزارهای کمی هستند که بر پایه اصول علمی و روابط ریاضی استوار بوده و می توانند اثرات اقلیم، خاک، آب و مدیریت زراعی را روی رشد و نمو گیاهان زراعی مورد ارزیابی قرار دهند. براساس پیشرفت های به عمل آمده، امروزه استفاده از نرم افزارهای رایانه ای برای مدیریت نظام های زراعی به عنوان یک ابزار قوی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه، به منظور شبیه سازی خسارت علف هرز یولاف وحشی بر رشد و عملکرد گندم پاییزه، یک مدل بوم شناختی فیزیولوژیک رشد و نمو ارائه گردید. ساختار اصلی این مدل برگرفته از مدل LINTUL 1 می باشد که به منظور شبیه سازی رقابت علف هرز یولاف وحشی با گندم پاییزه اصلاح گردید. مدل لینتول رشد و نمو گندم بهاره را برای شرایط پتانسیل شبیه سازی می کند. در این شبیه سازی ابتدا مراحل نمو فنولوژیک به مدل لینتول اضافه شد، سپس فرمان بهاره شدن برای شبیه سازی رشد و نمو گندم پاییزه وارد مدل گردید و مدل اصلاح شده برای شبیه سازی تولید ماده خشک و مراحل نموی در شرایط پتانسیل، تکمیل و واسنجی شد. در نهایت مدل با وارد کردن رقابت علف هرز یولاف وحشی برای شبیه سازی میزان خسارت این علف هرز کامل گردید. داده های هواشناسی استفاده شده به عنوان ورودی های مدل شامل: میانگین دراز مدت 20 ساله درجه حرارت حداقل و حداکثر روزانه (درجه سانتی گراد) و میزان تشعشع روزانه (مگاژول بر متر مربع) دشت مشهد بود. پارامترهای لازم برای ساخت و واسنجی این مدل از نتایج تحقیقاتی که در زمینه ارزیابی خسارت علف هرز یولاف وحشی بر رشد و عملکرد گندم اجرا شده بود، استخراج شد. این مدل در محیط FST برنامه نویسی شد و سپس با داده های حاصل از یک آزمایش مزرعه ای ارزیابی گردید. این مدل توانایی شبیه سازی رشد و نمو گندم پاییزه و علف هرز یولاف وحشی را به صورت جداگانه دارد. به منظور ارزیابی نتایج حاصل از شبیه سازی ها، از جذر میانگین مربعات خطا و برازش رگرسیون خطی بین داده های مشاهده شده و شبیه سازی شده در تراکم های مختلف یولاف وحشی که به عنوان تیمارهای آزمایش در نظر گرفته شده بود، استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان داد که اختلاف بین داده های شبیه سازی شده و مشاهده شده برای مراحل نمو فنولوژیک گندم و یولاف وحشی به ترتیب، 4/ 10 و 5/ 14 درصد، متوسط عملکرد کل گندم و یولاف وحشی در تیمارهای مختلف به ترتیب 8/ 5 و 6/ 7 درصد و کاهش عملکرد دانه گندم به علت رقابت یولاف وحشی 5/ 7 درصد بود. بر این اساس مدل دقت قابل قبولی در پیش بینی خسارت یولاف وحشی بر عملکرد گندم داشت. همچنین این مدل به گونه ای طراحی شده است که می توان با تغییر پارامترهای مورد نیاز در آن، برای ارزیابی رقابت سایر علف های هرز گندم و یا رقابت علف های هرز با محصولات زراعی دیگر نیز به کار برده شود.