مردم شناسی کوفه از نگاه امام علی (ع) با تاکید بر نهج البلاغه

ناهمگونی رویدادهای کوفه بیش از آن است که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت. شهری که در طول تاریخ پایگاهی مهم برای تشیع بوده، خود صحنه ی وارد آمدن سهمگین ترین ضربه ها بر پیکر تشیع نیز بوده است. جاذبه ی رازگشایی از این دو رویه ی متضاد، طیف های مختلفی از پژوهشگران را به بررسی ابعاد گوناگون این موضوع واداشته است. بسیاری از تحلیل ها در قضاوتی یک سویه، حوادث غم بار این شهر را به پای توده ی مردم آن نوشته و کوفیان را مردمانی سست عهد و بدعنصر معرفی کرده اند؛ اما واکاوی ستایش ها و نکوهش های علی(ع) درباره ی کوفه و کوفیان، کلیت این قضاوت را رد کرده، تحلیلی واقع بینانه و منصفانه پیش چشم قرار می دهد. توجه به نقش و سهم طبقه ی خواص در بافت اجتماعی کوفه، دسیسه های بیرونی و تغییر ارزش های جامعه و نیز توجه ویژه به سیر زمانی ستایش ها و نکوهش های علی(ع) درباره ی کوفه، از پایه های اصلی این تحلیل است.