بررسی مشکلات پزشکان خانواده شاغل در مراکز بهداشتی - درمانی روستایی استان خراسان رضوی: یک بررسی مقدماتی

رفع مشکلات برنامه پزشک خانواده بر ماندگاری پزشکان در مناطق روستایی و نیز میزان رضایت شغلی آن ها تاثیر مثبت دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مقدماتی مشکلات پزشکان خانواده شاغل در مراکز بهداشتی - درمانی روستایی استان خراسان رضوی بود.
در این مطالعه تحلیلی توصیفی که در تیر و مردادماه سال 1393 انجام شد پرسش نامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک و سوالاتی در زمینه مشکلات آموزشی، کمبود امکانات یا پرسنل، مسائل فرهنگی، برخورد با مراجعین و مشکلات مربوط به مدیریت و سیاست گذاری شبکه بهداشتی دراختیار تعدادی از پزشکان عمومی که در قالب قراردادی و یا به صورت استخدامی به عنوان پزشک خانواده در مراکز بهداشت روستایی استان خراسان رضوی فعالیت داشتند، قرار گرفت.
از میان 50 پرسش نامه ارسال شده، 20 نفر (درصد پاسخگویی: 40%) از طریق ایمیل یا تماس تلفنی به سوالات مطرح شده در نظرسنجی پاسخ گفتند. میانگین سنی پزشکان شرکت کننده 2.1 ± 28.0 سال و میانگین سابقه کاری آنان 14.3 ± 36.0 ماه بود. اکثر شرکت کنندگان (75%) مونث بودند. در زمینه مشکلات آموزشی و علمی، «ضعف دانشکده های پزشکی در رابطه با آماده سازی پزشکان خانواده و دوره ناکافی کارورزی بهداشت» با 9 پاسخ (45% موارد)، بیشترین مشکل عنوان شده بود که بین این گزینه و جنسیت شرکت کنندگان ارتباط نزدیک به معنی داری مشاهده شد (0.06 = P). در خصوص مشکلات مربوط به پرسنل، «عدم توانایی علمی یا عملی پرسنل در انجام وظایف مربوطه» و نیز «عدم وجود پرسنل کافی در مرکز» هر دو با 9 پاسخ (45%) رایج ترین چالش های مطرح شده از سوی پزشکان بودند. 75% پزشکان از «مراجعات بی مورد و در وقت نامناسب» شکایت داشتند. در خصوص مشکلات مربوط به سیاست گذاری شبکه بهداشتی 50% به «نبود دستمزد کافی» اشاره داشتند. در نهایت 70% پزشکان عنوان کردند که پس از اتمام دوره یا قرارداد مربوطه حاضر به ادامه خدمت به عنوان پزشک خانواده نخواهند بود.
شناسایی هر چه بیشتر مشکلات پزشکان خانواده، به مسئولین در جهت اقدام موثر برای رفع آنها و در نتیجه افزایش ماندگاری پزشکان در مناطق روستایی و موفقیت بیشتر برنامه پزشک خانواده کمک می کند.