بررسی روایی داده های حاصل از خودگزارش دهی شاخص های تن سنجی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

هر چند، امروزه در دنیا استفاده از خودگزارش دهی داده های تن سنجی در مطالعات اپیدمیولوژیک مرسوم است، اما پیش از این پژوهش، در کشور ما، مطالعه ای که به روایی داده های حاصل از خودگزارش دهی شاخص های تن سنجی پرداخته باشد، منتشر نشده بود. مطالعه ی حاضر، با هدف بررسی روایی داده های حاصل از خودگزارش دهی شاخص های تن سنجی در مقایسه با مقادیر اندازه گیری شده، در زیرگروهی از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد.
مطالعه ی مقطعی حاضر، بر روی 200 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که به روش نمونه گیری آسان انتخاب شده بودند، انجام شد. شاخص های تن سنجی شامل وزن، قد، دور کمر و دور باسن توسط آزمون گر اول از تمام افراد به صورت شفاهی سوال گردید و ثبت شد. سپس این شاخص ها، با استفاده از روش های استاندارد، توسط آزمون گر دیگر به طور دقیق و هر کدام سه بار، اندازه گیری و ثبت شد. جهت کاهش خطا، تمام اندازه گیری ها توسط یک نفر انجام شد. میانگین سه اندازه گیری در تجزیه و تحلیل های آماری استفاده شد.
میانگین مقادیر گزارش شده ی وزن (2/ 72 کیلوگرم) به طور معنی داری از مقادیر اندازه گیری شده (8/ 72 کیلوگرم) کمتر بود (040/ 0 = P). میانگین مقادیر گزارش شده ی دور کمر (5/ 86 سانتی متر) به طور معنی داری کمتر از مقادیر اندازه گیری شده (2 /91 سانتی متر) بود (001/ 0 > P). همبستگی معنی داری بین مقادیر گزارش شده ی شاخص های تن سنجی با مقادیر اندازه گیری شده وجود داشت؛ به طوری که، این ضرایب از 60 /0 در مورد دور کمر، تا 95/ 0 در مورد وزن متغیر بود. در 73 درصد از موارد دارای وزن طبیعی و 91 درصد موارد اضافه وزن و چاقی، مقادیر گزارش شده در تطابق کامل با مقادیر اندازه گیری شده بود. در کل افراد مورد مطالعه، 87 درصد از موارد چاقی شکمی که توسط دور کمر اندازه گیری شده تشخیص داده شده بود، توسط داده های دور کمر گزارش شده نیز تایید شد؛ اما در کمتر از 13 درصد موارد، افرادی که در دور کمر اندازه گیری شده، چاقی شکمی نداشتند، با داده های دور کمر گزارش شده، دارای چاقی شکمی طبقه بندی شده بودند.
یافته ها حاکی از وجود روایی داده های حاصل از خودگزارش دهی داده های تن سنجی در این جامعه بود. لذا، می توان در تحقیقات اپیدمیولوژیک، به داده های تن سنجی خودگزارش شده ی این افراد، اعتماد کرد.