نگاهی به تحقیقات شوری در ایران با تاکید بر بهبود تولید گیاهان زراعی

شوری آب و خاک به طور روزافزون تهدیدی جدی برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران محسوب می شود. تنش شوری، به عنوان یکی از مهم ترین عوامل کاهش تولیدات کشاورزی بیش از حدود 100 سال است که موضوع بسیاری از تحقیقات جهانی بوده است. منابع علمی موجود در کشور نشان می دهد که تحقیقات به زراعی و به نژادی گسترده ای در ارتباط با تولید گیاهان زراعی در شرایط شور در دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی کشور در طول نیم قرن اخیر تا کنون انجام شده است. در این مقاله، تحقیقات شوری انجام شده در ایران از سال 1356 تا کنون و چالش های آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در پایان نیز راهکارهایی برای آینده ارائه گردیده است. به نظر می رسد که عدم برنامه راهبردی مشخص، کمبود اعتبارات، فقدان فعالیت های گروهی و اطلاع ناکافی از مفاهیم شوری از مهم ترین چالش ها در تحقیقات شوری در ایران هستند. اجرای تحقیقات در مزرعه به جای آزمایشات در محیط کنترل شده و گلخانه، انتخاب گیاه زراعی مناسب برای شرایط شور بر اساس تحمل به شوری نسبی و کارآیی مصرف آب و تحقیق درباره مرحله سبز شدن و استقرار بوته به عنوان یک مرحله حساس به شوری، می تواند به عنوان راهکارهای کاربردی برای بهبود عملکرد گیاهان زراعی در شرایط شور مورد استفاده قرار گیرد. امید است که این گزارش بتواند کمکی به ارتقای سطح علمی پژوهش های مربوط به شوری کرده و رویکردی نوین را در تحقیقات شوری کشور به بار بیاورد.