ارزیابی نقش تیمارهای کودی بر ویژگی های رشدی و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgareL

به منظور ارزیابی ویژگی های رشدی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgareL.) تحت تاثیر تیمارهای کودی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 89-1388، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل F1: کود شیمیایی (نیتروژن، پتاسیم و فسفر به ترتیب برابر با 100، 60 و 100 کیلوگرم در هکتار)، F2: کود زیستی+2/ 1 F1F3: کود زیستی، F4: کود دامی (30 تن در هکتار) و F5F4+1/2 F1بودند. صفات مورد بررسی همچون ارتفاع بوته، اجزای عملکرد شامل شمار شاخه جانبی، چتر، چترک، دانه و وزن هزار دانه، عملکرد تر و خشک زیستی یا (زیست توده) بیولوژیکی، عملکرد دانه، محتوی اسانس و عملکرد اسانس رازیانه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تاثیر تیمارهای کودی بر ارتفاع بوته، اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد تر و خشک زیستی و اسانس رازیانه معنی دار (p≤0،01) بود. بیشترین میزان اجزای عملکرد برابر با 10 شاخه جانبی در بوته، 1/ 241 چتر در شاخه جانبی، 1/ 15 چترک در چتر، 8/ 14 دانه در چترک و 9/ 2 گرم به تیمار تلفیقی کود شیمیایی+کود دامی اختصاص داشت. بالاترین عملکرد دانه برابر با 5 /296 گرم بر متر مربع برای تیمار تلفیقی کود شیمیایی+کود دامی به دست آمد. میزان افزایش عملکرد دانه در تیمار F5نسبت به دیگر تیمارهای مدیریت کودی شامل شیمیایی، دامی، تلفیقی شیمیایی+زیستی و زیستی به ترتیب برابر با 15، 52، 111 و 297 درصد محاسبه شد. با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که می توان مصرف نهاده های آلی همچون کود دامی را به صورت تلفیقی با دیگر تیمارهای کودی به عنوان راهکاری بوم شناختی (اکولوژیک) در مدیریت تلفیقی حاصل خیزی خاک مد نظر قرار داد که این امر افزون بر بهبود عملکرد، می تواند در درازمدت پایداری را برای این گونه های با ارزش به ارمغان بیاورد.