تاملی بر هیچانگی «هیچ هیچ هیچانه» و رابطه ی متن و تصویر در آن

هدف از پژوهش پیش رو، بررسی شگردهای ارتباط متن و تصویر در کتاب «هیچ هیچ هیچانه» است. با این هدف، اثر یادشده که شامل 52 شعر از هفت شاعر نام آشنای کودک ایران است، بررسی می شود. روش این پژوهش تحلیل محتوای قیاسی استقرایی و واحد تحلیل، هر شعر به همراه قاب تصویری آن است.
این بررسی به دو پرسش بنیادی پاسخ می دهد: 1) آیا شعرها و تصویرهای این کتاب هیچانی اند؟ 2) شگردهای ارتباطی شعرها و تصویرهای این کتاب چگونه است؟
این پژوهش نشان می دهد که بیش تر شعرهای این کتاب، همان شعرهای ساده ی کودکانه -و نه هیچانه- اند و تصویرها نیز در ارتباط با متن به شکل قرینه ای تصویرپردازی شده اند. هم چنین بر پایه ی یافته های این پژوهش، متن و تصویر هیچانی در ارتباط با هم کارکردهای بسیار و گوناگون دارند. شگردهای ارتباطی یافت شده در میان اثرهای این مجموعه عبارت اند از: وارونگی و گونه های آن، بی دقتی و ناصراحتی، تکرار زنجیروار، هم زمانی رویدادها در مکان. هم چنین شگردهای تازه و برجسته ای که می توان به آن ها افزود، بر این گونه اند: 1) آیرونی 2) تمرکززدایی 3) جناس تصویری 4) با اهمیت جلوه دادن پدیده ای بی اهمیت. با بهره گیری از این شگردها می-توان چهار گونه ارتباط را در میان شعرها و تصویرهای کتاب مشاهده کرد: 1) شعر و تصویر، هر دو هیچانه است. 2) شعر و تصویر، هیچ یک هیچانه نیست. 3) شعر هیچانه است؛ ولی تصویر خیر. 4) تصویر هیچانه است؛ ولی شعر خیر.
البته باید توجه داشت که بیش تر شعرها و تصویرهای کتاب با وجود برخورداری از این ویژگی ها، در زمره ی هیچانه قرار نمی گیرند؛ زیرا شیوه ی به کارگیری این شگردها در شعر و تصویر موجب هیچانگی آن ها نشده است.