تاملی در مفهوم بافت در سپهر پژوهش های باستان شناختی

«بافت» یک مفهوم مهم کلیدی، نظری و متاخر، وام ستانده شده از سپهر رشته ها و دانش های دیگر در باستان شناسی است. موارد استفاده آن در پژوهش های باستان شناختی هم در میدان عمل، هم در مقام نظر به تدریج و با گذشت زمان بیشتر شده و توسعه معنایی یافته است. طی دهه های اخیر باستان شناسان، از این مفهوم کلیدی استقراض شده، هم به مثابه یک رویکرد، هم به معنای یک سرمشق پژوهشی یا پارادیم در مقام نظر، هم یک اصل یا قاعده یا پیش فرض پایه در میدان عمل در نحوه مواجهه، مشاهده و توصیف بیرونی و درونی (تحلیل، تبیین، تفسیر، تقریر و تاویل) یافته های مورد مطالعه خود سعی کرده اند هرچه بیشتر استفاده برده و ظرفیت های مفهومی آن را به خدمت بگیرند. آنها ترکیبات و مشتقات متعددی نیز از آن برساخته و اخذ و استخراج کرده و جامه ی معنای باستان شناختی بر قامت آن پوشانده اند. اینک باستان شناسان بیش از پیش به این واقعیت پی برده و آن را به عنوان یک اصل پذیرفته اند که مشاهده و مطالعه منفرد و منزوی یافته ها و بقایا و ماده های فرهنگی صامت، متفرق و بی نام و تغییر صورت و سیرت داده گذشته را می باید برای همیشه به کناری نهاد و آن را منسوخ شده اعلام کرد و منابع، ماده ها، بقایا و شواهد باستان شناختی را می بایست در درون بافت هایشان نهاد و نخست حلقه های مفقود بیرونی و درونی آنها را ردیابی و رصد کرد و بافت و سپس دست به بازسازی، تبیین، تفسیر، تقریر و ارجاع تاویل شان زد. این یک گام بلند و مهمی است که در باستان شناسی برگرفته می شود.