اثر تراکم بوته و تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد خلر (Lathyrus sativus L.) در منطقه بیرجند

خلر گیاهی است که می تواند در تغذیه دام و طیور به عنوان جایگزین مناسب سویا در مناطق خشک و نیمه خشک مطرح شود. هدف از مطالعه حاضر، تعیین تراکم و تاریخ کاشت مناسب خلر در شرایط آب و هوایی بیرجند بود. به این منظور، آزمایشی در سال زراعی 88- 1387 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمار های مورد آزمایش شامل تاریخ کاشت در سه سطح (15 اسفند، 1 فروردین و 15 فروردین) و تراکم کشت در چهار سطح (30، 40، 50 و 60 بوته در متر مربع) بودند. تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با تاخیر در کاشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه (2524 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 15 اسفند مشاهده شد. هم چنین صفات فوق با افزایش تراکم تا 50 بوته در متر مربع روندی افزایشی داشتند. ولی افزایش بیشتر تراکم به 60 بوته در متر مربع، کاهش این صفات را در پی داشت. تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه و شاخص برداشت تحت تاثیر تاریخ و تراکم های مختلف کاشت قرار نگرفتند. با توجه به شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه بیرجند، کاشت خلر در اولین زمان ممکن در انتهای زمستان با تراکم متوسط می تواند موجب دستیابی به یک محصول قابل قبول شود.