بررسی موقعیت دانش تمدن شناسی در تمدن اسلامی

تاریخ تمدن اسلامی از به ثمر رسیدن دانش های گوناگون حکایت دارد که سرشتی از جنس مراحل این تمدن یافته اند.به همین اعتبار می توان از دانش های مرحله پیدایش و دوره شکوفایی و روزگار انحطاط تمدن اسلامی یاد کرد. در این میان بررسی تاریخ پیدایش دانش تمدن شناسی نشان می دهد که این دانش در مرحله انحطاط تمدن اسلامی شکل گرفته و چهارچوب های خود را شناخته است. با توجه به اینکه دوره انحطاط تمدن اسلامی را نیز می توان به مرحله های نخستین و میانه و معاصر تقسیم کرد، پیدایی نخستین متن دانش تمدن شناسی در مرحله اول دوره انحطاط و توقف این دانش در دوره میانه انحطاط و پیدایی دومین و سومین نظریه پردازی علمی در دانش تمدن شناسی در دوره معاصر انحطاط تمدن اسلامی، نکته های قابل تاملی دارد. موضوع این مقاله، بررسی پیشینه های نظری و عملی گوناگون پیدایش دانش تمدن شناسی در تمدن اسلامی و توقف شش سده ای آن پس از پیدایش، در میان دانشوران مسلمان است.