مطالعه فاکتورهای موثر بر باززایی مستقیم شاخه در گلابی (Pyrus communis L.)

اصلاح گلابی با استفاده از روش های سنتی به طور عمده بر اساس هیبریداسیون درون و بین گونه ای می باشد، که به علت سطح بالای هتروزیگوسی در گلابی، پلی ژنیک بودن صفات و دوره جوانی طولانی بکارگیری این روش ها مشکل است. بهبود ژنتیکی ارقام گلابی از طریق روش های القای موتاسیون و انتقال ژن با استفاده از مهندسی ژنتیک امکان پذیر است. پیش نیاز اساسی برای این روش ها پایه ریزی یک سیستم باززایی گیاهی کارآمد است. در مطالعه حاضر اثر دو محیط کشت پایه (MS و NN) و غلظت های مختلف TDZ (0، 5/2، 5، 5/7) میکرومولار و BAP (0، 4، 8، 16) میکرومولار همراه با NAA (1 میکرومولار) بر باززایی مستقیم شاخه ی دو ژنوتیپ گلابی «بارتلت» و«درگزی» بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در رقم درگزی میزان باززایی شاخه نسبت به رقم بارتلت بالاتر بود و در هر دو رقم بالاترین درصد باززایی شاخه از بخش های پایینی ریز نمونه برگ مشاهده شد. گرچه بالاترین درصد باززایی شاخه در رقم بارتلت (38%) در محیط کشت پایه NN حاوی 5/2 میکرومولار TDZ و1 میکرومولار NAA به دست آمد، تفاوت باززایی شاخه بین این محیط کشت و محیط کشت پایه NN حاوی 5 یا 5/7 میکرومولار TDZ و 1 میکرومولار NAA معنی دار نبود. بالاترین درصد باززایی شاخه در رقم درگزی (56%) در محیط کشت NN حاوی 5/7 میکرومولار TDZ و 1 میکرومولار NAA به دست آمد. مطالعه حاضر نشان داد که ژنوتیپ، نوع ریز نمونه و ترکیب محیط کشت می توانند بر باززایی مستقیم شاخه در گلابی موثر باشند.