مطالعه روند شاخص های سلامت در جمعیت روستایی استان آذربایجان شرقی

در سال 1975 ایران با همکاری سازمان جهانی بهداشت پروژه تربیت بهورز را در استان آذربایجان غربی شروع کرده و در سال 1977 دولت طرح مراقبت های اولیه بهداشتی را به عنوان سیاست توسعه و گسترش خدمات بهداشتی پذیرفت. شاخص های سلامت در جمعیت روستایی از زیج حیاتی قابل محاسبه است. این مطالعه برای تعیین روند شاخص های سلامت در جمعیت روستایی استان آذربایجان شرقی طراحی و اجرا شد.
این مطالعه تحلیلی-گذشته نگر وضعیت شاخصهای سلامت جمعیت روستاییاستان آذربایجان شرقی قابل استخراج از زیج حیاتی خانه های بهداشت، نتایج بررسی های بهداشتی و فرمهای آماری را در فاصله 1388 – 1367 جمع آوری نمود. ده شاخص سلامتی در طول زمان از زیج حیاتی محاسبه و بررسی شد. داده های محاسبه شده در نرم افزار spss 16تحلیل شدند. برای بررسی پراکندگی شاخص ها در سطح استان، توزیع انحراف معیار دو شاخص مرگ نوزادان و درصد زایمان توسط فرد دوره ندیده محاسبه شد.
میزان تولد خام از 35.7 در هزار نفر در سال 1367 به 18.36 در هزار نفر در 1388 رسید. باروری کلی از 5.76 در سال 1367 به 1.93 در 1388 رسید. درصد زایمان توسط فرد دوره ندیده از 46.26 درصد در سال 1367 به 0.77 درصد در سال 1388 رسید. میزان مرگ نوزادان از 21.8 در هزار تولد زنده در سال 1367 به 8.12 در هزار تولد زنده در سال 1388 کاهش یافت. میزان مرگ کودکان 12 – 1 ماهه از 31.41 در هزار تولد زنده در سال 1367 به 4.6 در هزار تولد زنده در سال 1388 کاهش یافت. در سال 1388 از هر هزار تولد زنده، 15.23 کودک تا پنج سالگی می میرندکه از اینها 8.12 نفر در دوره نوزادی، 4.6 نفر در دوره 12– 1 ماهگی و 2.45 نفر در دوره 5 – 1 سالگی مردند.
نتایج این بررسی نشان داد که شاخص های سلامت در طول سال های گذشته بهبودی قابل ملاحظه داشتند که نشانه موفقیت برنامه مراقبت های اولیه بهداشتی در سطح استان می باشد. تغییر نیازهای سلامت و گذر اپیدمیولوژیکی سیاستگزاران را ناگزیر از احیای دوباره اصول مراقبت های اولیه بهداشتی و توجه ویژه به بیماری های مزمن و سلامت محیط می کند.