مهم ترین دلایل موفقیت و عدم موفقیت طرح های مرتعداری استان گلستان

طرح های مرتعداری از ابزارهای اصلی مدیریت و بهره برداری مراتع ایران است. در این تحقیق، هدف تعیین مهمترین دلایل موفقیت و عدم موفقیت طرح های مرتعداری استان گلستان است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه و نظرسنجی از کارشناسان ناظر طرح مرتعداری، از آنالیزهای چند متغیره و همبستگی در محیط های نرم افزاری PC-ORD 5 و SPSS 16 استفاده شد. نتایج نشان داد، مهمترین دلایل عدم موفقیت طرح های مرتعداری؛ مشاعی بودن سامان های عرفی، عدم برخورد قاطع و قانونی با متخلفین و بازدارنده نبودن مجازات، عدم وجود تفاوت بین مرتعداران متعهد و متخلف، عدم اخذ نظر بهره برداران در زمان تهیه طرح و اقتصادی نبودن پروژه های پیشنهادی (هر یک به میزان 24 درصد)، پروژه های پیشنهادی نامناسب و عدم تمایز بین متخلفین آگاه و حرفه ای (هر یک با میزان همبستگی بالای 23 درصد) می باشند. عوامل فوق با عدم احساس مالکیت، عدم پایبندی در اجرای قوانین بازدارنده، برنامه ریزی و سیاست گذاری نامناسب جهت معرفی پروژه های متناسب با شرایط اقتصادی و اکولوژیکی منطقه و برخورد دستوری از بالا به پائین به میزان بالای 70 درصد همبستگی قوی و معنی داری دارند. مهمترین دلایل موفقیت اجرای طرح های مرتعداری، بیمه نمودن مرتعدار، پرداخت حق نظارت مناسب به ناظرین و تفاوت قائل شدن بین افراد متخلف (تقریبا 34 درصد)، اقتصادی نمودن طرح های مرتعداری و منظور نمودن پروژه های زودبازده (32 درصد) است. مهمترین دلایل موفقیت اجرای طرح های مرتعداری، با عوامل برخورد جدی و مستمر با دامداران متخلف (81 درصد)، واگذاری طرح به کارشناسان با تجربه (70 درصد) و تهیه طرح با مشورت مرتعدار و بهره بردار (52 درصد) بیشترین میزان همبستگی دارد.