بررسی ویژگی هایی از زیست شناسی و مدیریت شیمیایی علف هرز گندم یونانی (Triticum boeticum Boiss.) در گندمزارها

به منظور شناخت ویژگی های زیست شناسی (بیولوژی) و بررسی امکان کنترل گندم یونانی (Triticum boeticum Boiss.)، علف هرز در حال گسترش در گندمزارهای غرب کشور، بررسی هایی به صورت آزمایشگاهی، گلخانه ای و صحرا یی در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1389 به اجرا در آمد. در بررسی آزمایشگاهی برای تعیین دمای بهینه جوانه زنی علف هرز گندم یونانی تیمارهای دمایی شامل 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسیوس و برای تعیین تحمل نسبی به تنش کم آبی، پتانسیل های 0، 4-، 8- و 12- بار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. برای بررسی امکان کنترل شیمیایی علف هرز گندم یونانی، در بررسی گلخانه ای و صحرا یی تیمارهای علف کشی مرسوم در گندم شامل: دیکلوفوپ متیل، فنوکساپروپ-پی-اتیل، کلودینافوپ-پروپارژیل، سولفوسولفورون، مزوسولفورون+ یدوسولفورن و پینوکسادن با میزان های توصیه شده در دو مرحله رشدی (مرحله 5-3 برگی و اواسط پنجه زنی) بر روی دو گونه گندم زراعی و گندم یونانی اعمال شد. برای بررسی های گلخانه ای و صحرا یی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به ترتیب با چهار و سه تکرار در نظر گرفته شد. با توجه به نتایج به دست آمده در بررسی آزمایشگاهی مشاهده شد که با افزایش پتانسیل اسمزی در دماهای مختلف مولفه های جوانه زنی دارای کاهش معنی داری بودند. در بین تیمارهای دمایی، دمای 35 درجه سلسیوس بازدارنده جوانه زنی شد. نتایج بررسی گلخانه ای نشان داد زیست توده علف هرز در هر دو مرحله رشدی تحت تاثیر تیمارهای علف کشی قرار گرفت. در بین تیمارهای علف کشی، علف کش های مزوسولفورون + یدوسولفورن و دیکلوفوپ متیل به ترتیب با 3 /37 و 8 /44 درصد کاهش نسبت به شاهد، کمترین و علف کش های سولفوسولفورون و کلودینافوپ-پروپارژیل به ترتیب با 4 /75 و 5 /77 درصد کاهش نسبت به شاهد، بیشترین کنترل زیست توده علف هرز را داشتند. به طورکلی برپایه نتایج صحرا یی و در صورت حضور علف هرز T. boeticum در گندمزار کشت شده با رقم شیراز، کاربرد دو علف کش سولفوسولفورون و پینوکسادن، با توجه به کنترل مناسبT. boeticum و آسیب و زیان کمتر به گیاه زراعی توصیه می شود.