اثر مقادیر مختلف بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در شرایط دیم

به منظور بررسی اثر تراکم بذر بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد رقم های گندم، آزمایشی در سال زراعی 86 - 1385 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد به صورت دیم اجراء شد. فاکتورهای مورد بررسی سه رقم گندم)کوه دشت، زاگرس و چمران(و پنچ تراکم بذر) 100، 200، 300، 400 و 500 دانه در مترمربع(بودند. تاثیر تراکم و رقم بر عملکرد و برخی خصوصیات ریختاری) مرفولوژیکی(وساختاری) فیزیولوژیکی(رقم های مزبور ارزیابی گردید. میزان هم بستگی بین صفت ها و آن هائی که بیشینه تاثیر را بر عملکرد دانه داشتند تعیین شد؛ و در ادامه اثرات مستقیم و غیر مستقیم این صفت ها با عملکرد دانه بررسی گردید. نتایج نشان داد که اختلاف بین رقم ها از نظر عملکرد دانه بسیار معنیدار) p≤0.01 (بود؛ اما تراکم بذر و اثر متقابل آن و رقم بر صفت مزبور تاثیر معنی داری نداشت. رقم چمران، تراکم 400 دانه در متر مربع و بر هم کنش این دو صفت دارای بیشینه عملکرد دانه)به ترتیب 5895، 5449 و 6335 کیلوگرم در هکتار(بودند. بر اساس نتایج هم بستگی صفات، عملکرد دانه با صفت های عملکرد زیست توده) بیولوژیک(، زمان رسیدگی، عملکرد کاه و تعداد سنبله در مترمربع هم بستگی مثبت و معنی دار و با وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر هم بستگی منفی و معنی دار داشت. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که سه صفت تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه، موثرترین صفت های تعیین کننده عملکرد دانه بودند. نتایج تجزیه هم بستگی صفت ها نشان داد که صفت های تعداد سنبله در واحد سطح با اثر مستقیم برابر با ** 55 / r=1 و تعداد دانه در سنبله با اثر مستقیم برابر با ** 99 / r=0 به ترتیب بیشینه اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه داشتند.