تجزیه ژنت کیی صفات مرتبط با عملکرد دانه در ژنوتیپ های گندم تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی انتهای فصل

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و شناسایی روابط بین صفات در 20 لاین و رقم گندم، دو آزمایش جداگانه در مراکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی)ایستگاه میاندوآب(و همدان در سه تکرار، در سال زراعی 87 - 86 در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی انتهای فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج مقایسات میانگین نشان داد در شرایط آبیاری مطلوب ژنوتیپ شماره 2 با میانگین 980 / 8 تن در هکتار، در شرایط تنش ژنوتیپ های 2 و 8 به ترتیب با میانگین 800 / 6 و 900 / 6 تن در هکتار بالاترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. در شرایط آبیاری مطلوب صفات ارتفاع بوته)** 24 / 0(و عملکرد بیولوژ کی)** 59 / 0(و در شرایط تنش رطوبتی، طول ریشک)** 0/49 (، تعداد دانه در سنبله)** 41 / 0(عملکرد بیولوژ کی)** 83 / 0(و شاخص برداشت ** 25 / 0(همبستگی مثبت و روز تا رسیدگی)** -0/25 (همبستگی منفی با عملکرد دانه نشان دادند. نتایج رگرسیون گام به گام صعودی نشان داد در شرایط آبیاری مطلوب صفات عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت) 56 / 0= R2 (، و در شرایط تنش، صفات عملکرد بیولوژ کی، شاخص برداشت و تعداد دانه) 97 / 0=)R2 بیشترین تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. در تجزیه علیت صفات، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در هر دو شرایط مطلوب و تنش اثر مستقیم و مثبت بر روی عملکرد دانه نشان دادند، اما صفت عملکرد بیولوژیک از طریق کاهش شاخص برداشت بر روی عملکرد دانه اثر غیر مستقیم منفی تحت هر دو شرایط داشت. در تحقیق حاضر مشخص شد گزینش بر اساس عملکرد دانه می تواند مفید باشد، صفات عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به عنوان صفات موثر بر عملکرد دانه شناسایی شدند و ژنوتیپ شماره 2 به عنوان ژنوتیپ برتر در هر دو شرایط محیطی شناسایی شد.