نوع و میزان خطای انسانی در کارکنان بخش پذیرش و جواب دهی آزمایشگاه های تشخیص طبی شهرهای تهران و تبریز طی سال 1393

اهمیت کار آزمایشگاه های تشخیص طبی و نتایج بدست آمده از آزمایش هایی که در آن انجام می گیرد ارتباط مستقیم با سلامت جامعه دارد. این تحقیق با هدف تعیین نوع و میزان وقوع خطای انسانی در مرحله پذیرش و جواب دهی در کارکنان قسمت پذیرش و جوابدهی آزمایشگاه های تشخیص طبی بیمارستان های دولتی، خصوصی و نظامی کشور انجام گردید.
مطالعه حاضر از نوع مقطعی و به شکل توصیفی تحلیلی بوده که طی آن تعداد 183 نفر از کارکنان آزمایشگاه های تشخیص طبی بیمارستان های دولتی، خصوصی و نظامی شهرهای تهران و تبریز وارد مطالعه گردیدند. جمع آوری داده ها به روش خود اظهاری و با استفاده از فرم محقق ساخته (فرم گزارش داوطلبانه خطای انسانی) صورت گرفت. در ابتدا با استفاده از روش آنالیز شناختی وظایف نیازهای شناختی وظایف استخراج و خطاهای محتمل در انجام آنها تعیین گردیده و بر اساس آن فرم اختصاصی گزارش داوطلبانه خطای انسانی طراحی و بین افراد توزیع گردید. بعد از گذشت 6 ماه، کلیه فرم های تکمیل شده جمع آوری و داده های گزارش شده با استفاده از نرم افزار آماری17 SPSSو آزمون های آماری نظیر کای دو تحلیل شد.
با توجه به نتایج بدست آمده، گروه مورد مطالعه جمعیتی جوان (میانگین سنی 92/6 ±86/33 سال) با سابقه کار نسبتا پایین (72/6 ± 75/7 سال) هستند. نتایج آنالیز شناختی وظایف 14 نوع خطای انسانی را در وظایف مورد مطالعه نشان داد. یافته های حاصل از فرم های گزارش خطا نشان داد که 93% از پرسنل مورد مطالعه حداقل یک مورد خطا در بازه زمانی تحقیق گزارش کردند و در مجموع تعداد 1188 خطا در بازه زمانی مورد نظر گزارش شد. نرخ گزارش خطا در مرحله پذیرش 4/57% و در مرحله جواب دهی 6/42% به دست آمد.
با توجه به تنوع و تعداد نسبتا بالای خطاهای گزارش شده و اهمیت نقش خطای آزمایشگاهی در دیگر مراحل تشخیص و درمان، لازم است خطای انسانی در تمام مراحل آنالیز آزمایشگاهی به دقت ثبت شده و در راستای به حداقل رساندن آن اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه تقویت شوند.