ارزیابی توان رقابتی کنجد (L. Sesamum indicum) و ماش (Vigna radiata L.) در دو بوم نظام تک کشتی و کشت مخلوط

به منظور مطالعه پتانسیل تولید و توان رقابتی گیاهان کنجد و ماش، آزمایشی در تابستان 1391 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت کرت های یک بار خورد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار بود. تیمار اصلی شامل دو آرایش کشت (فواصل بین ردیف 50 و 75 سانتی متر) بود. عامل فرعی نسبت های مختلف تراکمی گیاهان در پنج سطح (شامل نسبت 0، 25، 50، 75 و100% تراکم بوته) بود. خصوصیات عملکرد و واکنش رقابتی گیاهان در الگوی کشت بررسی شد. این آزمایش نشان داد که بیش ترین عملکرد دانه در نسبت تراکمی 50+50% بدون تاثیر معنی دار افزایش فاصله ردیف از 50 به 75 سانتی متر به دست آمد (به ترتیب 05/2 و 2 تن در هکتار). در اکثر موارد عملکرد دانه ی کنجد بیش تر از ماش بود. با افزایش نسبت تراکمی هر یک از گیاهان، عملکرد دانه ی هر یک از آن ها نیز بهبود یافت. افزایش فواصل بین ردیف، شاخص برداشت مخلوط را بهبود داد (از 6/26 به 8/32) که در اکثر حالات به علت افزایش عملکرد دانه و کاهش عملکرد بیولوژیک بود. مقدار شاخص نسبت برابری زمین در کلیه ی الگوهای مخلوط بیش تر از یک بود که بیان گر برتری کشت مخلوط دو گیاه نسبت به تک کشتی است. البته گیاه کنجد توان رقابتی بیش تری نسبت به ماش داشت. لذا در تیمار هایی که بیش ترین عملکرد مخلوط را دارا بودند، کنجد گونه ی غالب مخلوط بود. به منظور مطالعه پتانسیل تولید و توان رقابتی گیاهان کنجد و ماش، آزمایشی در تابستان 1391 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد.