بررسی و طبقه بندی خطبه های نهجالبلاغه از دیدگاه نظریه کنش گفتاری

این مقاله با این فرض که کنش گفتاری، ارتباط کلامی صرفا رد و بدل کردن جملات نیست؛ بلکه وقتی صحبت می کنیم در واقع فعلی را نیز به انجام می رسانیم؛ اظهارات زبانی را ذیل چهار عنوان از کنش های گفتاری طبقه بندی می کند که عبارتنداز: گزاره های بیان گشایانه، اخباری، اخلاقی و انشائی. اظهارات اخباری صدق و کذب پذیرند، ولی اظهارات انشائی، اخلاقی و بیان گشایانه صدق و کذب پذیر نیستند، بلکه متناسب یا نامتناسب اند. اگر اظهار انشائی طبق شرایط و قواعد لازم برای انجام یک فعل و تحقق یک انشا صورت گیرد، متناسب و تام است و در غیر این صورت نامتناسب و ناقص است. از آنجا که جلوه هایی از سبک زندگی امام علی در خطبه هایی که از ایشان به دست ما رسیده است منعکس است، این مقاله تلاش دارد بخشی از این جلوه ها را از طریق بکارگیری نظریه کنش های گفتاری «آستین» استخراج کند.