سنجش سواد سلامت بزرگسالان ایرانی ساکن شهرها: یک مطالعه ملی

سواد سلامت به دلیل تاثیر بر نحوه تصمیم گیری اشخاص در مورد سلامت، به عنوان یکی از موضوعات مهم برای ارتقای سطح سلامت جامعه و بالا بردن کیفیت ارائه خدمات بهداشتی درمانی مورد توجه سیاستگذاران قرار گرفته است. پژوهش حاضر به منظور سنجش سواد سلامت ایرانیان بزرگ سالان 18 تا 65 سال ساکن شهرها انجام شد. در این مطالعه تعداد 20571 شهروند ایرانی شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه سنجش سواد سلامت (HELIA) بود. میانگین (انحراف معیار) سن افراد مورد مطالعه (11/80) 34/92 سال بود. حدود 51 درصد از شرکت کنندگان در مطالعه زن و حدود 49 درصد مرد بودند. بر اساس نتایج این مطالعه میانگین (انحراف معیار) امتیاز سواد سلامت جمعیت بزرگ سال با سواد شهرنشین کشور از 100 امتیاز، (15/16) 68/32 بود. نتایج نشان داد حدود 44 درصد از جمعیت مورد مطالعه از سواد سلامت محدود برخوردارند. همچنین به رغم اختلاف ناچیز میانگین امتیاز سواد سلامت مردان 67/60 و زنان 69/02، این تفاوت از نظر آماری معنادار نشان داد. در میان متغیرهای مورد نظر در این مطالعه سال های تحصیل و سن، بیش ترین تاثیر را بر سواد سلامت مخاطبان داشتند. سواد سلامت محدود در طیف سنی 55 سال به بالا بیش ترین و در طیف سنی 35 تا 44 سال کم ترین میزان را داشت. بیش ترین میزان سواد سلامت محدود در افراد با تحصیلات 1 تا 5 سال و کم ترین میزان سواد سلامت محدود در افراد با تحصیلات 13 سال به بالا بود. یافته های این مطالعه همچنین نشان داد، مخاطبان برای کسب اطلاعات سلامت به ترتیب از «رادیو و تلویزیون» 42%، «پزشکان و کارکنان بهداشتی و درمانی» 40/6% و «اینترنت» 32/9% بیشترین بهره گیری را داشته اند. یافته های مطالعه حاضر نشان داد که حدود نیمی از افراد مورد مطالعه دارای سواد سلامت محدود بوده و این امر غالبا در گروه های آسیب پذیر مشاهده شد. حرکت به سوی عدالت در سلامت ایجاب می کند، ضمن شناسایی دقیق این گروه ها، اقدام لازم برای رفع این محدودیت و محرومیت به عمل آید.