بررسی تغییر کاربری بر پویایی کربن و نیتروژن و برخی ویژگی های حاصلخیزی خاک در منطقه جنگلی پردانان پیرانشهر

استفاده از سیستم های مختلف خاک ورزی پس از تغییر غیراصولی کاربری اراضی سبب تسریع تجزیه ماده آلی خاک می شود. این پژوهش با هدف بررسی اثر تغییر کاربری اراضی جنگلی به مرتع و زمین های کشاورزی بر کربن آلی، نیتروژن کل و شکل های معدنی نیتروژن (نیترات و آمونیوم) انجام شد. بدین منظور از کاربری های جنگلی و تغییریافته به مرتع، باغ و زراعت منطقه پردانان پیرانشهر، 40 نمونه خاک از لایه سطحی صفر تا 15 سانتی متری تهیه شد، سپس مقادیر کربن آلی، نیترات، آمونیم، نیتروژن کل و برخی ویژگی های خاک در نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در اثر تغییر کاربری از جنگل به زراعت، میزان کربن آلی، نیتروژن کل و نسبت نیتروژن کل به نیتروژن معدنی به طور معنی داری به ترتیب به میزان 44، 46 و 49 درصد کاهش داشت. شکل های معدنی نیتروژن در اراضی تغییر کاربری یافته به زراعت و باغ به طور متوسط 80 درصد افزایش نشان داد. مقدار هدایت الکتریکی خاک های جنگلی نیز در اثر تغییر کاربری به باغ و زراعت، به طور معنی داری کاهش یافت. همچنین اسیدیته و درصد آهک در کاربری باغ به طور معنی داری بیشتر از بقیه کاربری ها بود. بیشترین مقدار کلسیم و سدیم تبادلی در کاربری زراعی به دست آمد. درنتیجه می توان بیان کرد که تغییر کاربری جنگل به اراضی زراعی به دلیل کاهش ورودی کربن آلی و انجام عملیات خاک ورزی مختلف می تواند در درازمدت باعث کاهش کیفیت و ماده آلی خاک شود.