ارزیابی ریسک بهداشتی ناشی از فلزات سنگین موجود در ذرات معلق در هوای محوطه دانشگاه علوم پزشکی کردستان

رویدادهای گرد و غبار طی سال های اخیر مناطق زیادی از کشور ایران از جمله استان کردستان را تحت تاثیر قرار داده است. همراه با گرد و غبارها، آلاینده های مختلفی از جمله فلزات سنگین انتقال خواهند یافت و لذا می توانند یک خطر بالقوه برای سلامت انسان باشند. بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین غلظت فلزات سنگین در ذرات معلق در اتمسفر شهر سنندج و ارزیابی ریسک بهداشتی این فلزات بر سلامتی کارمندان و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان است.
محل نمونه برداری دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود و نمونه ها به طور معمول هر شش روز یک بار و هم چنین در روزهای گرد و غباری با استفاده از دستگاه نمونه بردار هوا (Omni Air Sampler) به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین شامل آرسنیک، کادمیوم، کروم، کبالت، روی، آهن، مس، منگنز و نیکل از فروردین تا شهریور 1392 برداشت شد. ارزیابی ریسک سلامت برای بیماری های سرطانی و غیر سرطانی ناشی از تنفس هوای آلوده به فلزات سنگین برای سه گروه کارمندان، دانشجویان خوابگاهی و غیر خوابگاهی با استفاده از دستورالعمل های سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا انجام گردید.
نتایج نشان داد که بیش ترین غلظت فلزات چه در روزهای گردوغباری و چه غیر گردوغباری مربوط به فلز آهن و در تیر ماه بوده است. کم ترین غلظت فلزات در روزهای گرد و غباری مربوط به کادمیوم و در اردیبهشت بوده و هم چنین کم ترین میزان آن ها در روزهای غیر گردو غباری مربوط به کادمیوم و در شهریور بوده است. ریسک کلی سرطان برای تمام فلزات و برای هر سه گروه در روزهای گرد و غباری بیش تر از روزهای غیرگرد و غباری است و مقدار آن کم تر از دو نفر در هر یک میلیون نفر می باشد. میزان خطر کلی غیر سرطانی حاد و مزمن این فلزات نیز برای هر سه گروه کم تر از یک است.
مطابق مقادیر پایه ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا، به نظر می رسد هیچ کدام از فلزات مذکور در خلال دوره بررسی باعث افزایش خطر بیماری های سرطانی و غیر سرطانی برای ساکنان دانشگاه علوم پزشکی کردستان نخواهند شد.