بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای عملکرد دانه هیبریدهای ذرت دانه ای با استفاده از مدل GGE biplot

در این بررسی 14 هیبرید ذرت دانه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکر ار در 6 محیط شامل 3 ایستگاه تحقیقاتی (کرج- مشهد- جیرفت) در طی دو سال (1391-1390) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال 1% معنی دار می باشد که نشان دهنده نوسان عملکرد ارقام در محیط های مختلف است. بر این اساس برای بررسی اثر متقابل و مشخص کردن هیبریدهای پایدار، از روش چند متغیره GGE biplot استفاده شد. نتایج نشان داد که دو مولفه اصلی اول مدل رگرسیونی 92% از کل تغییرات مشاهده شده را توجیه می کنند. با استفاده ازنمودار چند ضلعی بای پلات، شش ژنوتیپ برتر و دو ابر محیط شناسایی شدند. همچنین بای پلات همزمان برای پایداری و عملکرد، ژنوتیپ های شماره 2 و 5 را به عنوان ژنوتیپ پایدار با عملکرد بالا شناسایی نمود. در بررسی بای پلات همبستگی بین محیط ها مشخص شد همبستگی مثبتی بین محیط های جیرفت و کرج و همبستگی منفی بین محیط های مشهد و کرج وجود دارد. بررسی عملکرد نسبی ژنوتیپ ها نشان داد در محیط کرج ژنوتیپ شماره 5 و در محیط مشهد و جیرفت ژنوتیپ های شماره 14 و 2 بیشترین عملکرد را دارند