اثر آبیاری با پساب صنعتی بر روند تغییرات برخی فلزات سنگین در خاک و گیاه تربچه (Raphanus Sativus)

کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی محسوب می شود. از این رو، استفاده از منابع آب غیر متعارف نظیر فاضلاب های تصفیه شده شهری و صنعتی در این مناطق مورد توجه قرار گرفته است. ورود پساب به خاک ممکن است باعث انباشته شدن فلزات سنگین در خاک شود. آلودگی خاک به این فلزات موجب جذب به وسیله گیاه و ورود آنها به زنجیره غذایی می گردد. در این پژوهش گلخانه ای، تغییرات غلظت فلزات سنگین (روی، مس، کادمیوم، نیکل، سرب، آهن و منگنز) حاصل از مصرف پساب صنعتی در خاک و گیاه تربچه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و آبیاری با درصدهای مختلف پساب (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد) انجام گرفت. نتایج تجزیه شیمیایی خاک نشان داد که آبیاری با پساب سبب افزایش معنی دار نسبت جذب سدیم (SAR)، میزان شوری (ECe) و میزان کلر خاک شد. در حالی که کاربرد درصدهای مختلف پساب در مقایسه با تیمار شاهد، به طور معنی داری (01/0P≤) سبب کاهش اسیدیته خاک گردید. نتایج نشان داد که غلظت کل و فراهم عناصر سنگین در خاک آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده بیشتر از غلظت این عناصر در خاک آبیاری شده با آب معمولی بود؛ ولی مقدار آنها از حدود بحرانی عناصر سنگین در خاک کمتر بود. بدین لحاظ، تاثیر نامناسبی بر کیفیت خاک ایجاد نکرد. بعلاوه، آبیاری با پساب بر افزایش غلظت عناصر سنگین در غده و اندام هوایی گیاه تربچه موثر نبود.