چارچوبی برای تسهیل گفتگوی کلاسی

در نوشتار حاضر چارچوبی به منظور تسهیل گفتگوی فلسفی با کودکان، معلمان مدارس و دانشجویان تحصیلات تکمیلی بکار برده شده است. این چارچوب، در جهت کمک برای انجام گفتگویی هدایت کننده است و درنهایت، کندوکاوی نظام مند را برای شرکت کنندگان شکل میدهد. این کندوکاو، با یک سوال، مسئله یا موقعیتی مبهم آغاز می شود و با نوعی تجزیه و تحلیل و شفاف سازی یا یک راه حل رضایت بخش به پایان میرسد. باید توجه داشت که چارچوبی که در اینجا ارائه میگردد، جایگزینی برای ارزشهای اجتماعی و شناختی که به منظور تمایز میان گفتگوی دقیق و دیگر شیوه های گفتمان بکار میرود، نیست. درحقیقت این چارچوب برای سازماندهی گفتگو بنحوی است که ارزشهای اجتماعی و شناختی بتوانند برحسب یکدیگر به ساخت و تقویت راه حل برای پرسشهای درست بپردازند. با درنظرگرفتن این ارزشهای اجتماعی و شناختی، چارچوب مدنظر میتواند بطور آموزشی و تربیتی بکار رود؛ به اینصورت که دانش آموزان میتوانند اصول و کاربردهای استدلال و منطق صوری و نیز عادتهای تعامل دموکراتیک را فرابگیرند. این چارچوب شامل شش مرحله است و این مراحل دارای نظم و ترتیب مشخصی هستند، اما چنین نیست که ترتیب و توالی آنها انعطاف ناپذیر باشد. درحقیقت، مادامی که شرکت کنندگان در بحث میدانند که در کجای چارچوب مدنظر قرار دارند، گفتگو میتواند میان مراحل به عقب و جلو حرکت کند و حتی از بعضی مراحل صرف نظر نماید. این مراحل به ترتیب عبارتند از: 1) شناسایی مسائل مرتبط با اهداف؛ 2) تنظیم و مرتب کردن سوالهای مناسب و مرتبط؛ 3) تنظیم و مرتب کردن فرضیه ها در پاسخ به سوالها؛ 4) شفاف سازی و آزمودن فرضیه ها در گفتگو و تایید، تجدیدنظر و یا رها کردن آنها؛ 5) آزمایش فرضیه ها از نظر تجربی و تصدیق و تجدیدنظر و یا رها کردن آنها؛ 6) اجرای فرضیه های تصدیق شده. سرانجام، گفتگوی توصیف شده در چارچوب موردنظر، تنها در صورتی امکانپذیر است که شرکت کنندگان بتوانند خود را در یک کندوکاو مشارکتی شریک یکدیگر بدانند و این در صورتی ممکن است که آنها به تهیه فهرست مشترکی از پرسشها و روش های مشترک پیگیری آنها متعهد شوند.