اثر محلول پاشی مولیبدن بر عملکرد، خصوصیات کیفی و شاخصهای رشد گندم در شرایط تنش خشکی

این آزمایش به منظور بررسی اثر محلول پاشی عنصر مولیبدن بر عملکرد کمی و کیفی و روند تغییرات شاخصهای رشد گندم، در سال زراعی 90 - 1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران اجرا گردید. قالب آماری طرح بصورت اسپلیت پلات در پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. کرتهای اصلی شامل رژیمهای آبیاری در 3 سطح، آبیاری نرمال) S0 (، قطع آبیاری در آغاز پر شدن د انه S1((و قطع آبیاری در آغاز گلد هی) S2 (و کرتهای فرعی شامل محلول پاشی مولیبدن در 3 سطح)محلول پاشی با آب خالص) M0 (، محلول پاشی آمونیوم هپتا مولیبد ات با غلظت 5/ 0%) M1 (و محلول پاشی آمونیوم هپتا مولیبد ات با غلظت %) M2 (بود. نتایج نشان د اد که قطع آبیاری در طی دوره رشد زایشی تاثیر کاملا معنی د اری بر عملکرد د انه و اکثر اجزای عملکرد د انه گندم داشت. عملکرد د انه تحت تاثیر هر دو سطح تنش به ترتیب به میزان 6/ 14 % و 7/ 26 % کاهش یافت و این کاهش برای هر دو تیمار معنی دار بود. با افزایش شدت تنش، درصد پروتئین د انه گندم افزایش یافت و این افزایش معنی دار بود. قطع آبیاری در زمان پر شدن د انه موجب افزایش معنی دار درصد پروتئین از 88 / 10 % برای تیمار شاهد به 83 / 11 % گردید که نشان د هند ه 7/ 8 % افزایش بود. درصد پروتئین برای تیمار قطع آبیاری در زمان گلد هی نیز با افزایش معنی د اری معاد ل 1/ 23 % در مقایسه با تیمار شاهد به 4/ 13 % رسید. تیمار تنش در زمان پر شدن د انه سبب افت معنی دار حد اکثر شاخص سطح برگ و حد اکثر سرعت رشد محصول و نیز دوام سطح برگ ها شد. محلول پاشی مولیبدن افزایش میانگین عملکرد د انه گندم را از 5699 کیلوگرم در هکتار به 6065 کیلوگرم در هکتار موجب گردید. بین دو غلظت محلول پاشی مولیبدن اختلاف معنی د اری از نظر صفات مورد بررسی وجود نداشت. همچنین تاثیر محلول پاشی مولیبدن بر عملکرد ماده خشک گندم معنی دار نشد. اثر مولیبدن بر درصد پروتئین د انه معنی دار بود. با انجام محلول پاشی، درصد پروتئین د انه از 37 / 11 % به 4/ 12 % برای غلظت 5/ 0% و به 34 / 12 % برای غلظت 1% افزایش یافت. بالاترین عملکرد پروتئین از تیمار های آبیاری معمول همراه با محلول پاشی با غلظت 5/ 0% و به دنبال آن آبیاری معمول با غلظت 1% به دست آمد. مولیبدن در هر دو غلظت، سبب افزایش سرعت رشد برگها از زمان ساقه د هی گردید و تفاوتهای بین منحنی رگرسیونی شاخص سطح برگ برای تیمارهای مصرف مولیبدن در مقایسه با شاهد آشکار شد. افزایش سرعت رشد و توسعه سطح برگها و نیز افزایش ارتفاع بوته عمد تا ناشی از محلول پاشی عنصر مولیبدن موجب افزایش شیب سرعت رشد محصول گردید. بیشترین شاخص سطح برگ و نیز حد اکثر سرعت رشد محصول از تیمار آبیاری نرمال و محلول پاشی با غلظت 5/ 0% بدست آمد.