ارزیابی عملکرد و تحمل خشکی در ارقام اسپرس زراعی ایرانی

این آزمایش به منظور بررسی واکنش ارقام اسپرس ایرانی از نظر عملکرد، صفات زراعی و مورفولوژیک تحت شرایط تنش خشکی، مقایسه شاخص های مختلف تحمل و حساسیت به خشکی و شناسایی ارقام متحمل به تنش خشکی اجرا گردید. تعداد 30 رقم محلی اسپرس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در دو محیط بدون تنش (40 درصد تخلیه رطوبتی) و تنش خشکی (80 درصد تخلیه رطوبتی) در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان طی دو سال 1390 و 1391 ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اثر رقم برای همه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. هم چنین اثر متقابل محیط رطوبتی و رقم در همه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود که حاکی از واکنش متفاوت ارقام از نظر صفات ذکر شده در دو محیط می باشد. در میان شاخص های تحمل خشکی مورد بررسی، شاخص های STI، GMP و MP با دارا بودن همبستگی مثبت و معنی دار در هر دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش به عنوان شاخص های مطلوب در شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی در اسپرس شناخته شدند. در این میان، شاخص GMP بیشترین همبستگی را با عملکرد علوفه خشک در محیط تنش خشکی داشت. براساس نتایج شاخص های بررسی شده و تجزیه به مولفه های اصلی، ارقام 16 (بردسیر)، 21 (فریدون شهر 2)، 23 (نجف آباد 2) و 27 (بروجرد) در بیشتر شاخص های تحمل خشکی مورد بررسی دارای وضعیت مطلوبی بودند و به عنوان ارقام متحمل به تنش خشکی شناخته شدند.