بررسی تطبیقی خرد در «شاهنامه» و «الادب الصغیر و الادب الکبیر»

حکیمان ایران باستان به اندرزهای اخلاقی و مضامینی چون خوش اخلاقی، سیاست، زهد، دوستی و به خصوص خرد و خردورزی گرایش شدیدی داشته اند. این اندرزها و مضامین از راه ترجمه متون پهلوی به عربی به ادبیات عرب راه یافت و استقبال مردمان عرب از فرهنگ ایران زمین را درپی داشت. عنصر خرد به عنوان یک اندیشه ایرانی و به عنوان یکی از عناصر پیشبرد حیات بشریت به اوج قله تعالی و انسانیت، در آثار ادیبان مختلف سرتاسر جهان نمودی بس آشکار دارد. از نمونه این آثار کتاب «الادب الصغیر و الادب الکبیر» ابن مقفع و کتاب «شاهنامه» حکیم ابوالقاسم فردوسی است که مضامین خردی همچون عناصری پویا در هر دو اثر به چشم می خورد. مشابهت مضمون «خرد و خردورزی» در این دو اثر، بیانگر مشترک بودن منابع مورد استفاده نویسندگان و سیراب شدن از سرچشمه های خرد ناب حکیمان ایران باستان است. نگارندگان این مقاله برآنند تا با بررسی تطبیقی عناصر مشترک خردی در آثار مذکور و بیان شباهت های مضمونی واژه خرد، اثبات نمایند که ابن مقفع و فردوسی در تالیف اثرشان از منبعی واحد بهره جسته اند.