تغییرات محیطی دلتای رودخانه کرخه با استفاده از ژئوشیمی رسوبات

دلتاها از مهم ترین واحدهای ریخت شناسی محسوب می شوند که تاثیر زیادی در فعالیت های کشاورزی، استخراج معادن، مدیریت سواحل و نظایر آن دارند. علیرغم وجود منابع آب و خاک مناسب در دلتاها، پدیده های محیطی گوناگونی مانند تغییرات آب و هوایی و تغییرات سطح اساس دریاها آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. اثر این تغییرات بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، کانی شناسی رسوبات ظاهر می شود. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل محیط های رسوب گذاری دلتای رودخانه کرخه بر اساس ویژگی های شیمیایی رسوبات دیرینه انجام شد. بدین منظور پس از پردازش داده های رقومی، تهیه نقشه ژئومورفولوژی و بازدید اولیه از منطقه، محیط های رسوب گذاری و محل های مغزه گیری مشخص شدند. مغزه گیری با یک دستگاه ماشین حفاری دورانی و به صورت پیوسته، تا عمق ده متری در دو محل رفیع و جفیر انجام شد. از میان مغزه ها، تعداد 20 نمونه برای انجام آزمایش های کانی شناسی و شیمیایی انتخاب شدند. تفاوت در ویژگی های شیمیایی و کانی شناسی نشان داد حداقل سه مرزگسستگی عمده بین لایه های رسوبی تا عمق 10 متری وجود دارد. علاوه براین ضخامت و نوع رسوبات در بین گسستگی ها شرایط یک سانی نداشته و تغییرات آن تابع پایداری محیط های رسوب گذاری است. بر این اساس به دلیل سیر افزایشی شاخص Mg/Ca، منیزیم، درصد شوری و هم چنین کاهش درصد ذرات رسی، مشخص شد روند تغییرات محیط های رسوبی از عمق 10 تا 5 متری به سمت شرایط خشک و محیط های پرانرژی است. در حالی که از عمق 5 تا 4 و 3 تا 0 متری این روند به سمت شرایط اقلیمی مرطوب تر و محیط های کم انرژی است. براین اساس نتیجه گیری می شود که شرایط محیط های رسوب گذاری دلتای رودخانه کرخه حداقل در هولوسن بالایی ثابت نیست و این مسئله منجر به تغییراتی در دلتای رودخانه شده است.