اولویت بندی درجه وضعیت شاخص های تخریب در رویشگاه های جنگلی کشور

یکی از روش های مدیریت و کنترل پایداری منابع جنگلی شناخت انواع صدمات و تخریب هایی است که شرایط کمی و کیفی مناطق جنگلی ایران را به خطر می اندازد. در این مطالعه، با نگاهی یکپارچه، شاخص های مختلف تخریب در عرصه های جنگلی ایران با بررسی منابع کتابخانه ای شناسایی شد و پس از آن استادان دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران درجه وضعیت و اولویت این شاخص ها را در شش رویشگاه جنگلی هیرکانی، ارسباران، زاگرس، ایران تورانی، خلیج عمانی، و مانگرو با روش تحلیل کارشناسی بررسی کردند. مطابق این بررسی تخریب زیستگاه، کاهش زادآوری، کاهش سطح، تغییر پوشش کف جنگل، کاهش بارخیزی خاک، تغییر تیپ جنگل، کاهش کیفیت درختان، کاهش حجم سرپا، تغییر فرم پرورشی، آتش سوزی، آلودگی، کاهش تراکم، کاهش تاج پوشش، خشکیدگی، حذف گونه جنگلی، تغییر گونه جنگلی، کاهش اشکوب جنگلی، و کاهش ارتفاع توده به ترتیب اولویت های اول تا هجدهم شاخص های تخریب در رویشگاه های جنگلی ایران اند. نتایج اولویت بندی میزان تخریب به تفکیک رویشگاه های جنگلی نشان داد رویشگاه های زاگرس، خلیج عمانی، ایران تورانی، ارسباران، هیرکانی، و مانگرو به ترتیب در اولویت های اول تا ششم قرار دارند. همچنین، مهم ترین شاخص های تخریب در رویشگاه هیرکانی کاهش حجم سرپا، در رویشگاه ارسباران تخریب زیستگاه، در رویشگاه ایران تورانی کاهش بارخیزی خاک، در رویشگاه زاگرس کاهش سطح، در خلیج عمانی تغییر پوشش کف جنگل، و در رویشگاه مانگرو آلودگی بود. این نتایج در جهت گیری برنامه ریزی و مدیریت حفاظتی جنگل های کشور برای تدوین استراتژی های کنترلی و بازدارنده تخریب می تواند موثر باشد.