ارزیابی روابط بین عملکرد دانه و صفات گیاهی در ارقام سنتتیک و اکوتیپ های برتر رازیانه (Foeniculum vulgare. Mill) در شرایط تنش خشکی

در این پژوهش، روابط بین صفات زراعی و عملکرد دانه در بین نتاج نسل اول سه رقم سنتتیک و هفت اکوتیپ والدینی رازیانه در دو آزمایش جداگانه بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش خشکی در بهار سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ارقام مورد بررسی تفاوت معنی داری از نظر کلیه صفات مورد بررسی وجود داشت. در شرایط بدون تنش ارقام سنتتیک میان رس و مشکین شهر با 2357 و 2208 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی نیز مشکین شهر و سنتتیک میان رس با 1091 و 5/1081کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند. نتایج تجزیه همبستگی ژنوتیپی بین صفات در شرایط بدون تنش نشان داد که عملکرد دانه با صفات تعداد چتر (**94/0 =r)، تعداد چترک (**89/0 =r)، تعداد دانه در چتر (**89/0 =r) و قطر گل (**79/0 =r)، و در شرایط تنش با صفات تعداد چتر (**77/0 =r)، تعداد چترک (**86/0 =r)، قطر ساقه (**85/0 =r) و قطر گل (**96/0 =r) همبستگی مثبت و معنی داری داشت. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نیز مشخص نمود که صفات مستقل موثر و معنی دار در عملکرد دانه در شرایط بدون تنش شامل قطر ساقه، تعداد چتر، تعداد چترک، تعداد دانه در چتر و در شرایط تنش شامل قطر ساقه، تعداد چتر و تعداد گره بودند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش تعداد چتر بیشترین اثر مستقیم و مثبت را در ایجاد تغییرات عملکرد دانه داشت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که صفت تعداد چتر یکی از مهم ترین صفات زراعی برای انتخاب ارقام رازیانه با عملکرد دانه بالا در شرایط بدون تنش و تنش خشکی می باشد.