اثر تغییر اقلیم بر روند تامین نیاز سرمایی گیاهان خزان دار (مطالعه موردی: استان همدان)

بسیاری از گیاهان برای شکستن خواب زمستانه خود نیاز به سرما دارند. سناریوهای تغییر اقلیم برای آینده افزایش دمای هوا را در فصل زمستان پیش بینی می کنند. هدف از این پژوهش بررسی اثر بالقوه تغییر اقلیم بر روند تامین نیاز سرمایی گیاهان خزان دار در همدان است. این پژوهش بر اساس مدل های اقلیمی متفاوت در گزارش چهارم هیئت بین الدول تغییر اقلیم نظیر BCM2، HADCM3، GFCM21 و IPCM4 تحت سناریوهای انتشار حدی (A2 و B1) و توازنی (A1B) انجام شد. جهت ریزمقیاس نمایی خروجی مدل های گردش عمومی، مدل LARS-WG مورد استفاده قرار گرفت. پس از تولید داده های ساعتی فراسنج های هواشناختی، از سه مدل نیاز سرمایی برای برآورد و بررسی روند تامین سرمایی در فصل زمستان استان همدان استفاده شد. همچنین از آزمون های پارامتری و ناپارامتری برای بررسی تغییرات نیاز سرمایی در دو دوره آینده نزدیک (2030-2011) و آینده دور (2050-2031) نسبت به گذشته (2010-1980) بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش حاکی از کاهش نیاز سرمایی گیاهان خران دار در همدان می باشد. خروجی مدل های اقلیمی ریز مقیاس شده برای استان همدان نشان داد، اگرچه روند تغییرات در کل دوره افزایشی بوده اما روند کاهشی در دهه ی آخر داده های تاریخی و متوسط دو دهه ی آینده ادامه می یابد، به طوری که در افق زمانی سال های 2031 تا 2050 به میزان 25 تا 40 درصد از انباشت سرما در فصل زمستان کاسته خواهد شد. این کاهش موجب عدم تامین سرمای کافی برای شکسته شدن خواب گیاه در انتهای فصل زمستان می شود. در نهایت، عدم مدیریت صحیح بدون ملاحظات اقلیمی ممکن است به صدمات جدی به باغات کشور در آینده شود.